Een van de eerste vragen die in mij opkwam op het moment dat ik de naam Emmermeer hoorde, was: waarom heet de wijk Emmermeer? Op huidige kaarten is nergens in de wijk een meer te vinden. Dat is de reden dat ik op onderzoek uit ging.

Waar op huidige kaarten het Emmermeer niet te vinden is, is dat op kaarten uit het verleden wel het geval. Historisch onderzoeker Johan Withaar heeft onderzoek gedaan naar de verdwijning van het meer, en kwam tot de conclusie dat het meer tot 1829 sowieso aanwezig was. Op de onderstaande kaart is een projectie te zien van kaarten uit 1788 en 1829. De grote blauwe omlijning is de omvang van het meer in het jaar 1829. De kleine cirkel is het meer ruim veertig jaar eerder. Volgens de kaart zou het meer in die veertig jaar tijd veel groter geworden. Withaar beweert echter dat dit komt door onnauwkeurigheden in de kaarten.

Emmen was in die tijd nog lang niet zo groot in omvang, het betrof slechts een esdorp, met een unieke ligging op de zandrug genaamd de Hondsrug. Op de kaart is de nederzetting Angelslo ook te vinden, destijds geschreven als Angelschlo.

Bron: RTV Drenthe, Johan Withaar

Vanaf het jaar 1850 is er iets vreemds te zien op de kaart: het Emmermeer is zo goed als verdwenen. Het enige wat nog te zien is wat iets van een meer kan voorstellen is de iets donkere vlek op het Emmer Veld. Vanaf 1902 is deze vlek ook van de kaart verdwenen.

Dit klinkt vreemd, maar er is waarschijnlijk een logische verklaring voor: het meer zou leeg gelopen zijn. Hoe kan een meer ‘opeens’ leeglopen? Voor deze verklaringen zijn er twee theorieën. Het is echter niet te achterhalen welke theorie kloppend is.

Bron: topotijdreis.nl

De eerste theorie is dat het meer is leeggelopen door de aanleg van het Oranjekanaal. Door de aanleg van dit kanaal is het meer leeggelopen, omdat het Emmermeer een hogere ligging heeft dan het kanaal. Deze theorie wordt door Withaar ontkracht, omdat volgens hem, de es die tussen het Emmermeer en het Oranjekanaal ligt, te hoog is voor het water om erover heen of eronderdoor te stromen.

De andere theorie is dat het meer leeg is gelopen door de aanleg van sloten in het gebied rond Emmermeer die in zuidelijke richting stromen. Deze sloten zijn aan het begin van de vorige eeuw aangelegd. Dit zou verklaren dat het meer op kaarten na het jaar 1902 niet meer terug is te vinden. Door de lagere ligging van de sloten is het meer dan leeggestroomd.

Er is één ding wat zeker is: het Emmermeer is in het heden niet terug te vinden. Het bestaat simpelweg niet meer. Toen het meer vrijwel volledig verdwenen was, is het moerassige deel opgevuld met zand, waardoor er bebouwing mogelijk was. In de jaren ’70 en ’80 had men veelvuldig last van overstromingen door hevige regenval.