Vrijwilligerswerk is van grote invloed op de leefbaarheid in een dorp als Giethoorn, en het werk wordt steeds veelzijdiger. “De maatschappij komt knarsend tot stilstand als er geen vrijwilligers zijn”, stelt beheerder van het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP!) Peter Bandringa, die het aantal onbetaalde krachten ziet stijgen.

In de verhalenreeks ‘vrijwilligers over vrijwilligers’ vertelden vier Gieters die onbetaald werk verrichten over het belang van vrijwilligerswerk in een dorp als Giethoorn. “Je hebt ze op alle vlakken nodig. De zorg staat gigantisch onder druk”, zegt Bandringa. Sinds tien jaar coördineert hij de instroom van nieuwe vrijwilligers bij het VIP, dat onderdeel uitmaakt van Sociaal Werk De Kop. Hij bemiddelt tussen organisaties en potentiële vrijwilliger en voert zelfs kennismakingsgesprekken. Bandringa doet dit werk zelf ook als vrijwilliger, en in dit artikel gaat hij in op de visie van de vier gesproken inwoners van Giethoorn.

“Er gebeurt niks met ouderen – denk aan bingo of een gezamenlijke maaltijd – zonder vrijwilligers. Het is ondenkbaar dat de maatschappij hetzelfde blijft draaien. Ook collectanten zijn allemaal vrijwilligers.”

Grote toestroom

Uit cijfers van het CBS blijkt dat het aantal vrijwilligers na een grote dip rond de coronacrisis weer is gestegen naar het niveau van voor de pandemie. “Ik heb het steeds drukker”, bevestigt Bandringa, die op dit moment 176 vacatures voor de gemeente Steenwijkerland e.o. online heeft staan. Daarnaast zijn er nog organisaties die zelf hun mensen werven.

“Dat gaat van musea tot verzorgingshuizen en van kringloopwinkels tot natuurmonumenten. Ook sportverenigingen en instellingen voor mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking. Je kan het zo gek niet bedenken, allemaal mensen die vrijwilligers zoeken zetten bij ons een vacature neer.”

“In Giethoorn helpen we onder meer het verzorgingshuis, het VVV-punt en de sportvereniging. Ook zit er een afdeling van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten bij de Weerribben.”

Motieven

Één van de conclusies uit de verhalenreeks was, dat met name het aantal ‘goede’ vrijwilligers toenam. Aaron Jen Hong Li, van de voetbalvereniging van Giethoorn, ziet steeds meer mensen die echt toegewijd zijn. Bandringa verklaart dit fenomeen door de betere scholing én grotere diversiteit in het aanbod aan zowel de kant van de vrijwilligers als de organisaties die mensen zoeken. “De een doet het om iets voor de maatschappij te doen, de ander om er zelf toe te doen. Er zijn steeds meer vrijwilligers met een rugzakje, die toch willen bijdragen aan de samenleving. De samenleving wordt steeds individualistischer, maar vrijwilligers blijven hard nodig.”

Bij kringloopwinkels zie je vaker mensen met een beperking die graag iets doen voor de maatschappij, maar bij besturen heb je mensen nodig met ervaring. Niet iedereen is voor alles geschikt. Er worden steeds meer kwalificaties gevraagd, maar vrijwilligers worden ook vaker bijgeschoold. Wij geven met het VIP ook vaker trainingen.”

Waardering

Een andere conclusie uit de reeks was hoe belangrijk het is om voor je vrijwilligers te zorgen. Lex Maat, werkzaam bij museum t Olde Maat Uus, zegt dat je vrijwilligers soms ‘in de watten moet leggen’ om de club bij elkaar te houden. Waardering is volgens Bandringa van groot belang, met name om vrijwilligers vast te houden. “Wij sturen altijd een verjaardagskaartje, elk jaar organiseren we een uitje voor vrijwilligers, er is een eindejaar etentje en met kerst sturen we een pakketje. Daarnaast is er, naast de Overijsselse vrijwilligersprijs, nog een aparte prijs in Steenwijkerland. Er wordt dan altijd een senior, een jongere en een vrijwilligersgroep in het zonnetje gezet. Vrijwilligers doen het in eerste instantie niet voor waardering, maar als je het niet geeft kunnen ze toch weglopen.”

“Vrijwilligerswerk is wel vrijwillig, maar niet vrijblijvend. De organisatie en maatschappij moeten er iets aan hebben, maar je moet er zelf ook energie van krijgen”, besluit Bandringa.