Van links naar rechts: Aaron Jen Hong Li, Grietje Pietersz, Wendy Bijma, Lex Maat. Beeld: Sikko Boersma

Giethoorn is een dorp dat, net als vele andere plaatsen in Nederland, voor een groot deel draait op vrijwilligers. Het CBS spreekt van een landelijke toename van het aantal vrijwilligers in de laatste jaren, maar is het nog wel zo makkelijk om aan de juiste vrijwilligers te komen? 

In dit artikel vertellen vier vrijwilligers in Giethoorn wat er zou gebeuren als er geen vrijwilligers (genoeg) zouden zijn in het dorp. 

Vrijwilligerswerk houdt tal van zaken gaande. Van het verzorgingshuis tot het museum, van de voetbalclub tot de kerk, allemaal hebben ze vrijwilligers nodig om te kunnen functioneren. In een dorp als Giethoorn is dat extra belangrijk. Waar in een stad de instituten vaak groter zijn, en de gemeentelijke budgetten ook, is er in een dorp vaak helemaal geen ruimte voor betaald personeel.  

Maar dat is niet het enige. In een dorp is vrijwilligerswerk ook een manier om contact te hebben met je dorpsgenoten, en om iets bij te dragen aan de hechte gemeenschap waarin je leeft. Bijna één derde van alle inwoners van Giethoorn doet aan vrijwilligerswerk. Wat zou er gebeuren als dat niet zo was? 

Er komen nu jaarlijks veertigduizend mensen de kerk bekijken.

Voor de bewoners van verzorgingshuis De Zonnewiede zouden de dagen een stuk minder zonnig worden, zegt verzorgende IG Wendy Bijma: “De activiteiten die we dan nog kunnen doen zouden ook een stuk kleiner van opzet moeten zijn. Dus meer in huis, met minder contacten en minder praatjes.”  

Het personeel is immers in de eerste plaats zorgverlener. Activiteiten die de dag een beetje kleur geven kunnen pas plaatsvinden als de nodige zorg is verleend. “Zonder vrijwilligers moeten wij als verzorgend personeel veel harder gaan lopen om de bewoners bezig te houden, naast onze zorgtaken.” 

Ook het project Open Kerk is afhankelijk van de inzet van vrijwilligers. “Zonder vrijwilligers zou de kerk niet meer open kunnen voor bezoekers, of in elk geval niet meer elke dag”, vertelt vrijwilligerscoördinator Grietje Pietersz. “Dat zou heel erg jammer zijn, want de tentoonstelling in de kerk vertelt ook een belangrijk deel van het verhaal van Giethoorn.”  

De kerk is ook een geliefde trekpleister voor toeristen, die de drukte van ‘biertjes en bootjes’ even willen ontvluchten om in de kerk te genieten van rust en bezinning. “Er komen nu jaarlijks veertigduizend mensen de kerk bekijken.” 

Van sluiting is dus niet direct sprake: zowel het verzorgingshuis als de kerk hebben een vaste basis waar ze mee vooruit kunnen. Maar de kleur zou er wel afgaan. Lange, saaie dagen in De Zonnewiede, en de kerkdeur weer de hele week op slot, behalve op zondagochtend. 

Neerwaartse Spiraal 

Waar bij het verzorgingshuis en de kerk de basis dus nog wel blijft draaien, is dat bij de sportvereniging anders. “Bij een tekort aan vrijwilligers gebeurt er niks”,  volgens jeugdcoördinator Aaron Jen Hong Li. “Geen activiteiten hier of bij de andere verenigingen. Het valt dan dood.” Zonder vrijwilligers kan er niet worden getraind en zijn er geen wedstrijden. Kortom, geen sportvereniging zonder vrijwilligers. 

Museum ’t Olde Maat Uus zou ook flink in de problemen komen. Bestuurslid Lex Maat legt uit: “Als er te weinig vrijwilligers in het museum zijn, wordt de spoeling dunner en zal er vaker een beroep worden gedaan op de kleinere groep vrijwilligers. Niet iedereen zal het leuk vinden om vaker op te moeten komen draven dan ze eigenlijk willen.” 

In zo’n geval vreest Lex voor een neerwaartse spiraal. “Als mensen te vaak gevraagd worden, gaat de lol eraf. Het moet leuk blijven, dat is het voornaamste belang bij vrijwilligers. Het moet gezellig zijn.”