De Adelaarshorst, het stadion van Go Ahead, is het kloppend hart in de wijk Voorstad. Iedere wedstrijd zijn het stadion en de wijk helemaal afgeladen. Waar de club vroeger echt van de wijk was, is het nu niet alleen het kloppend hart van Voorstad, maar van heel Deventer. Jan-Willem Klink is sinds de jaren 70 al onderdeel van de club als Supporters Liaison Officer (SLO). Hij heeft de positie van de club in de wijk door de jaren heen enorm zien veranderen. 

Als je in de wijk Voorstad in Deventer loopt, zie je de lichtmasten boven de huizen steken. Het stadion de Adelaarshorst neemt sinds jaar en dag een prominente plek in de wijk in. Om de club heen zijn de huizen vrolijk versierd in de kleuren van de club: rood en geel. De supporters zijn trouw en nauw met elkaar verbonden. De club speelt een belangrijke rol in hun sociale leven. Jan-Willem  is vaker bij de club te vinden dan thuis en geeft ons een kijkje in zijn roodgele hart. 

Andere tijden

Go Ahead Eagles, of Kowet in de volksmond, is van origine een Engelse club die stamt uit 1902. “Dat heb ik natuurlijk niet meegemaakt, maar vanaf de jaren ‘70 ben ik helemaal in het clubje geïntegreerd.” Op dat moment was de club nog echt een buurtclub, maar nu kan worden gesteld dat de club is uitgegroeid tot een enorm belangrijke speler. Niet alleen de club is door de jaren heen veranderd. Ook het voetbal als spelletje verschilt enorm ten opzichte van vroeger. “Alleen voetbaltechnisch al, maar qua sfeer is het ook heel anders. Dat komt vooral doordat de club steeds beter is geworden. Dat merk je vooral als je op de tribune staat.” Dat is dan ook de plek waar Jan-Willem iedere wedstrijd te vinden is. Niet alleen als supporter, maar ook als hoofd van het sfeerteam. Hij zorgt ervoor dat de wedstrijden rustig verlopen. 

Niet de wedstrijd, maar de entourage speelt volgens Jan-Willem de belangrijkste rol. “Als je met elkaar op de tribune staat is het mooi, als er een biertje bij is dan wordt het nog mooier en als er ook nog samen gezongen wordt: dan is de formule compleet. Het is een geweldig euforisch gevoel: het verbindt.”

Verbindende functie

Als je kijkt naar boeken als F.C. Sapiens, lees je hoe voetbal van vroeger uit een enorm verbindende functie had. “Je maakt allerlei stofjes aan die ervoor zorgen dat je er een euforisch gevoel van krijgt. Jan-Willem vergelijkt het met dierlijk gedrag: “Het gevoel dat je ergens bij hoort is iets wat mensen, net als dieren, graag willen. Als je de club trouw support krijg je dat gevoel; het is in je leven verweven.” Volgens Jan-Willem is dat wat mensen nodig hebben. Dat is niet zo gek, want voetbal komt eigenlijk voort uit oude stamwedstrijden. Toen schopten ze bal zo ver als ze konden. Wie ‘m het verst kon schieten, won. Ook in een arena naar een wedstrijd kijken is iets wat we al sinds de tijd van de Grieken en Romeinen doen.”

Alleen maar mooier

Of vroeger alles beter was? Volgens Jan-Willem is het alleen maar mooier geworden. “Er zijn natuurlijk wel dingen die nu niet meer kunnen, zoals roken op de tribune of met elkaar op de vuist gaan. Natuurlijk gebeurt het nog wel, maar iets als een sfeerteam is wel echt een ontwikkeling van de laatste jaren. Dat het überhaupt nodig is, zegt natuurlijk wel genoeg.” Jan Willem begint te glunderen als hij vertelt over het gekste dat hij ooit heeft meegemaakt. “In de jaren 80 klommen de supporters over het hek om het veld over te steken. Ze wilden de vlag van de tegenstander pakken. Eenmaal terug in het vak staken ze de ‘m in de fik. Ze lachten allemaal en de volgende wedstrijd zaten ze er gewoon weer. Dat zou nu niet meer kunnen.” 

De club en sfeer zijn niet alleen in vorig opzicht veranderd. “Vroeger was het kijken van een wedstrijd bij Go Ahead mensen hun enige verzetje. Nu kun je de hele week voetbal kijken; je krijgt er bijna vierkante ogen van. Het wordt een gestampte pot, waar je bijna verslaafd aan kunt raken. Dat terwijl het vroeger echt een buurtclubje was. Toen woonden de spelers nog gewoon in de wijk, en twee straten verder dan mijn eigen huis. Je kon bij wijze van bij ze op de koffie komen. Kees van Kooten, een legende hier, had een benzinestation in de wijk. Hij zat daar achter de kassa en daar kon je gewoon heen. Ik weet nog goed hoe ik een beetje stond giechelen voor de deur en om een handtekening vroeg.”

Wat het zo leuk maakt om actief deel te zijn van de club? “Vriendschap, routine en verbinding, maar vooral dat als je er niet bij bent geweest, je het gevoel hebt dat je niet mee hebt kunnen helpen om te winnen. Het gevoel van FOMO. Voetbal geeft daarnaast ook identiteit. Net als de kerk vroeger. Soms lijkt het erop dat voetbal die plek een beetje inneemt. We hebben zelf Go Ahead Eagles geboortekaartjes. Als je hier vandaan komt kun je er bijna niet omheen dat het je met de paplepel wordt ingegoten. Als je eenmaal geïnfecteerd bent, kom je er niet meer vanaf.”

Twaalfde man

Go Ahead Eagles is een vrij kleine club, zo is de wijk Voorstad om het stadion heen gebouwd. Ook al is de club door de jaren heen veel gegroeid, toch is het niet te vergelijken met een club als Ajax. “Daar gaan de supporters veel sneller weg als het slecht gaat. Als je wint heb je vrienden, en anders niet. Laatst sprak ik een supporter die aan mij vroeg of ik een seizoenkaart kon regelen. Op dat moment stonden er meer dan duizend mensen op de wachtrij. Hij zei dat hij dan wel weer een poging zou wagen als Go Ahead degradeert. Dat zei voor mij eigenlijk al genoeg. Dan snap je Go Ahead niet. De supporters zijn er hier ook in slechte tijden, dat komt doordat het een club is die echt in de buurt verweven is. Kijk alleen al naar de ligging van het stadion. Het is uniek dat een voetbalclub zo dicht tussen de huizen ligt. Alleen daarom al voel je je echt onderdeel van het verhaal. Je bent echt de twaalfde man. Dat is de belangrijkste speler.”

Nog steeds speciaal

“Als we het bestand van onze seizoenkaarten uitlezen, zien we dat het grootste gedeelte toch wel dicht bij de club woont. Maar nu is het niet alleen meer alleen Voorstad; de seizoenkaarten worden door het hele land verkocht. Zelfs in Zeeland.” Of het voetbal daardoor minder speciaal wordt, is voor Jan-Willem Klink een lastige vraag. Het zou volgens Jan-Willem vooral ontspanning moeten zijn. “Je bent even weg en in dat verhaal. Een soort vorm van escapisme. Net als naar de film gaan; naderhand ga je de details bespreken en iedereen zag weer wat anders. Dat is in principe altijd al zo geweest. En iedereen is welkom; hoe meer zielen, hoe meer vreugd.”

Nu zoveel verschillende mensen op de club afkomen, ziet Jan Willem dat het stadion ook een plek is geworden waar sociale controle wel nodig is. “Soms wil ik bewaken dat groepen niet in een hoekje worden gezet. Nu de club zo groot is zie je dat er ook veel mensen zijn met problemen. Het is in die zin echt een plek voor sociale controle.” 

Supportershart

Waar vroeger vooral de mannen langs de lijn stonden, ziet Jan Willem dat er ook steeds meer vrouwen op de wedstrijden afkomen. Zo staan de ‘breidames’ altijd een kraampje met roodgele breisels bij de club. Ria, die tegenover de club woont, staat altijd met haar breiwerken bij de club als er gespeeld wordt. “Het gaat voor mij niet echt om de wedstrijd, maar vooral de sfeer en het samenkomen met mensen”, zegt Ria. “Daardoor heeft de club veel meer een functie voor iedereen. Het is wellicht geen buurtclub meer, maar er is wel veel minder uitsluiting. Het gaat niet meer alleen om het spelletje, maar alles eromheen maakt dat de club echt een belangrijke plek is voor velen. Een buurthuis, maar dan anders.” Wat volgens Jan Willem een goede supporter is? “Dat is er eentje met een roodgeel hart. En of je nou support door te breien, te juichen of door weer en wind bij wedstrijden te komen; het maakt niet uit. Als je komt ben je deel van de club.”