“Het begon voor mij allemaal op een zonnige dag zoals dit,” vertelt Victoria. Na een periode van gezondheidsproblemen en werkloosheid, besloot ze een jaar geleden om vrijwilligerswerk te gaan doen. “Ik hou ervan om soms een stukje te gaan fietsen door de weilanden, maar die keer kwam ik iets erg vreemds tegen.” Victoria herinnert zich elk detail van dat moment. “Er lag daar opeens een jongeman in de berm samen met zijn hond. Hij zag er verwaarloosd en uitgeput uit. Ik voelde een mix van verbazing en bezorgdheid toen ik hem zag liggen. Ik bleef op een afstandje even kijken hoe een aantal fietsers en automobilisten hem langsreden, zonder te stoppen,” vertelt ze met een frons. “Mijn hart brak toen. Ik wist dat ik iets moest doen, ook al voelde ik me onzeker.”

Victoria besloot haar angst opzij te zetten en stapte op hem af. “Hij sprak geen Nederlands, en een klein beetje Engels. Hij leek geen idee te hebben waar hij was. Ik voelde een urgentie om hem te helpen, maar ook een gevoel van machteloosheid omdat ik niet wist hoe.” Uit hun gesprek kon Victoria opmaken dat de jongen mogelijk uit Oost-Europa kwam en dat hij erg veel honger had. Ze besloot om bij het tankstation verderop wat eten voor hem te halen. “Toen ik terugkwam en hem het eten gaf, zag ik de dankbaarheid in zijn ogen. Dat moment raakte me diep,” zegt ze met tranen in haar ogen. “Daarna wist ik eigenlijk niet hoe ik verder kon helpen. Je voelt je dan machteloos. Thuis ging ik googelen naar antwoorden. Het eerste resultaat dat opkwam: VluchtelingenWerk Nijkerk.”

Deze ontmoeting leidde Victoria op een pad van vrijwillige inzet, waarbij ze leerde hoe belangrijk het is om een helpende hand te bieden aan degenen die het het hardst nodig hebben. Dit verhaal nodigt uit om te ontdekken hoe een enkele daad van vriendelijkheid levens kan veranderen, en hoe Victoria’s reis als vrijwilliger bij VluchtelingenWerk Nijkerk een bron van inspiratie kan zijn voor ons allemaal.

Een dag bij VluchtelingenWerk

Op een woensdagmiddag, kwart voor drie, arriveert Victoria bij het kantoortje van VluchtelingenWerk. Hier werken Tom, stagiair Mena, en vrijwilligers met het ondersteunen van vluchtelingen. Vandaag zijn van de vrijwilligers Victoria en Lyda aanwezig voor het spreekuur. Elke woensdag van 15:00 tot 16:00 wordt er op de locatie in Nijkerk bij het UVV een spreekuur gehouden, waarbij vluchtelingen langs kunnen komen voor steun, vragen, of om even een praatje te maken. “Het is vandaag Suikerfeest”, vertelt teamleider Tom Jongeling, “dus het blijft waarschijnlijk rustig.”

In de tussentijd wordt er gewerkt aan allerlei administratieve zaken die geregeld moeten worden voor vluchtelingen die naar Nederland komen. Victoria heeft zich in het afgelopen jaar ontwikkeld tot een belangrijke schakel in dit proces. “Als je als vluchteling in Nederland mag blijven, krijg je officieel een verblijfsvergunning en vluchtelingenstatus,” vertelt Tom. “Je hebt dan recht op gezinshereniging. Dit kan nogal ingewikkeld zijn, en de procedure kan wel jaren duren.”

Victoria’s werkzaamheden richten zich vooral op maatschappelijke begeleiding, coaching en hulp bij gezinshereniging. “Het is een intensief en soms emotioneel proces, maar het is ontzettend belangrijk werk,” zegt Victoria terwijl ze haar trainingscertificaten laat zien. De onderwerpen variëren van digitale veiligheid tot privacyregels en hoe je over gevoelige onderwerpen zoals trauma’s of huiselijk geweld kan praten. “Dit is wel even anders dan als vrijwilliger thee inschenken in een bejaardentehuis,” zegt ze met een glimlach. Ondanks de uitdagingen voelt Victoria zich gemotiveerd en vervuld door haar werk, geïnspireerd door de ontmoeting die haar leven veranderde en de vele levens die ze nu helpt verbeteren.

“Het administratieve gedeelte wordt vooral geregeld via het IND,” zegt Tom. Dit is de Immigratie- en Naturalisatiedienst van de overheid. “Dit is wel waar onze cliënten zelf het meeste last van hebben. Aanvragen voor gezinshereniging of verblijfsvergunningen worden vaak pas maanden later in behandelingen genomen. De wachttijden kunnen hierdoor wel een aantal jaren zijn. En als je dan nog aan het wachten bent op je BSN-nummer kun je ook niet werken.” De emoties kunnen hierdoor natuurlijk hoog oplopen, zowel voor vluchtelingen als medewerkers: “We hebben hier echt wel eens zitten janken,” zegt Mena.

 Cultuurverschillen

 “Veel cliënten komen uit culturen waar ze hun gevoelens nogal binnenhouden. Dat maakt het lastig,” vertelt Victoria. Een van de cliënten met wie ze een sterke band heeft opgebouwd, is een jongen uit Eritrea. “Hij was twaalf jaar oud toen hij hier naartoe vluchtte en moest zijn familie achterlaten. Inmiddels is hij vijf jaar in Nederland en zijn we nog steeds bezig om zijn gezin hierheen te halen.” Victoria’s stem wordt zachter terwijl ze het verhaal verder vertelt. “Vlak voordat hij achttien werd, werd zijn aanvraag tot gezinshereniging in behandeling genomen. Voor minderjarigen is dit proces vaak makkelijker.” Ze pauzeert even, nadenkend over de emotionele lading van haar volgende woorden. “Maar helaas werden zijn twee zussen en zijn vader afgewezen. Hij was ontroostbaar. Het was hartverscheurend om te zien hoe hij probeerde sterk te blijven, maar de teleurstelling was te groot.”

Ze vervolgt met een zucht: “Soms wordt het wel een beetje veel. Wij hebben als vrijwilligers geen werkmobiel. Ik heb wel eens midden in de nacht bericht van hem gehad toen hij ergens tegenaan liep. Ik kan niet altijd helpen, en als coach is het ook mijn doel dat hij zelfstandig wordt. Maar het is moeilijk om niet altijd direct te kunnen ingrijpen.” Victoria’s toewijding en het intense contact met haar cliënten laten zien hoe uitdagend vrijwilligerswerk kan zijn. Het verhaal van de jongen uit Eritrea is slechts één voorbeeld van de vele levens die zij en haar collega’s proberen te verbeteren, ondanks de bureaucratische hindernissen en emotionele zwaarte die vaak gepaard gaan met hun werk.

Een uitdagend spreekuur

 Ondertussen lopen er een stuk of drie bezoekers voor het spreekuur binnen. Eén van de jongens, een jongeman met donkere kringen onder zijn ogen, gaat zitten bij vrijwilliger Lyda. Zijn handen trillen lichtjes terwijl hij zijn papieren op tafel legt. “Ik weet niet meer wat ik moet doen,” zegt hij met een gebroken stem. “Mijn aanvraag voor de verlenging van mijn verblijfsvergunning wordt maar niet behandeld. Elke keer weer een nieuw excuus, elke keer weer wachten.” Het is duidelijk dat hij boos en geëmotioneerd is. Hij slaat met zijn vuist op de tafel. “Ik kan dit niet meer aan,” roept hij uit. Tom en Mena kijken elkaar kort aan voordat Tom opstaat en de man benadert. Hij legt een hand op de schouder van de jongeman. “Kom, laten we even rustig praten,” zegt Tom zachtjes.

Tom en Lyda vragen even om privacy om de man te kunnen kalmeren. De andere vrijwilligers, inclusief Victoria, besluiten even het kantoor uit te lopen om wat frisse lucht te halen. Buiten neemt Victoria een diepe ademhaling en kijkt naar de heldere lucht, dankbaar voor de rust van het moment, maar zich ook bewust van de voortdurende strijd van de mensen die ze helpt. Buiten is het nog steeds lekker weer, de zon begint onder te gaan.

Victoria gaat verder: “Dit zijn dingen waar we dus ook mee moeten om kunnen gaan. Maar ik vind het wel allemaal de moeite waard.” Op een paar minuten lopen van de locatie van VluchtelingenWerk bevindt zich station Nijkerk. In het parkje hier tegenover gaat Victoria op een bankje zitten. “Iets waar ik erg trots op ben… Ik denk de eerste keer dat ik iemand moest helpen bij de maatschappelijke opvang. Dat was wel spannend de eerste keer. Je ontmoet dan die persoon bij het station hier in Nijkerk, en vandaar ga je samen naar het gemeentehuis om de registratie te regelen. Daarna werk je natuurlijk een langere tijd samen, en dan bouw je wel echt een band op met elkaar. Dat is nou waar ik het voor doe!”

 Victoria’s groei en reflectie

Door haar werk bij VluchtelingenWerk heeft Victoria niet alleen anderen geholpen, maar ook zichzelf hervonden. Haar gezondheid en werkloosheid leken aanvankelijk obstakels, maar bleken een leidraad naar een dieper doel. “Ik heb geleerd hoe sterk ik ben, hoeveel ik kan verdragen en hoe belangrijk het is om door te zetten, zelfs als het moeilijk is,” reflecteert ze. Het vrijwilligerswerk heeft haar geholpen om haar eigen problemen in perspectief te plaatsen en heeft haar een nieuw gevoel van betekenis gegeven. “Ik voel me nu meer verbonden met mijn gemeenschap en heb een beter begrip van de uitdagingen waarmee anderen worden geconfronteerd,” zegt Victoria.

Haar verhaal laat zien hoe één enkele ontmoeting een kettingreactie van positieve veranderingen kan veroorzaken, zowel voor de vluchtelingen die zij helpt als voor haar eigen leven. Victoria’s reis is een inspirerend voorbeeld van persoonlijke groei door middel van medemenselijkheid en inzet, en een herinnering aan de kracht van één enkele daad van vriendelijkheid.