1024 – Bisschoppen uit Utrecht komen in het gebied waar de huidige stad Emmen ligt aan de macht.

 

Het is de 7^e eeuw. De Romeinen zijn vertrokken uit Nederland. De huidige provincie Drenthe komt steeds meer onder Frankische invloed. In deze tijd was Karel de Grote keizer van het Frankische Rijk. Een eeuw later, aan het eind van de 8^e eeuw, werd vanuit het bisdom Utrecht het Christendom verspreid in Drenthe. In 779 vond de kerstening van Drenthe plaats door missionaris Willehad. Uiteindelijk wordt het gebied dat we nu de provincie Drenthe noemen, door keizer Hendrik II geschonken aan bisschoppen uit Utrecht. Deze bisschoppen bouwden hun bezittingen verder uit, waardoor vele van hun grootgrondbezitter werden (Historisch Emmen, z.d.).

 

1139 – Eerste en oudste vermelding van Emmen (als Emne). Wel was het gebied ver voor dit jaartal al bewoond.

 

De eerste vermelding van Emmen, destijds Emne genoemd, vond plaats in een oorkonde uit 1139. Bisschop Andreas schonk inkomsten uit Noord- en Midden Drenthe aan de kerk in Oldenzaal. In ruil hiervoor ontving hij enkele hoven om en rond Emmen. Het gebied wat nu de regio Emmen is, was echter al ver daarvoor bewoond. Wanneer dit precies was, is moeilijk in te schatten. Maar door de aanwezigheid van hunebedden in de omgeving kan worden vastgesteld dat het gebied al ruim vijfduizend jaar voor 1139 bewoond was (Hogenkamp, 2018).

 

 

1227 – 1229 – Emmen wordt volledig platgebrand als een vergeldingsactie onder leiding van bisschop Willebrand van Paderborn.

 

Tot maar liefst 1522 maken bisschoppen de dienst uit in Emmen en omgeving. Geheel Noord-Nederland had het niet zo met het gezag van de bisschoppen uit Utrecht, die zich nimmer lieten zien in de regio. Landvoogd Rudolf III wilde ook dat Drenthe vrij werd, dit was tegen de zin in van de bisschop Otto II. Samen met de welbekende Gelkingen uit de stad Groningen, verbonden Rudolf en de Drenten zich. Bij de Slag bij Ane in 1227 kwam het tot een confrontatie tussen Otto II en zijn tegenstanders. De bisschop kwam hierbij om het leven. Bisschop Willebrand van Paderborn werd aangesteld om de dood van Otto II te wreken. In 1229 viel hij samen met zijn ridders bij Coevorden Drenthe in, en als vergeldingsactie plunderden zij Emmen en brandden de stad plat.

1228 – De eerste stenen kerk wordt gebouwd.

 

1313 – De bisschoppelijke hof in Emmen wordt in erfpacht gehouden door de horigen der kerk van Utrecht.

 

In 1313 wordt het bisschoppelijke hof in Emmen in erfpacht gehouden door de horigen van de kerk van Utrecht. Hierbij horen ook de akkers, weilanden, hooilanden, venen en bossen, zowel ontgonnen als onontgonnen. Daarnaast wordt het hof in Emmen ook verplicht om onderdak te verlenen aan Gwijde van Avesnes, destijds de bisschop van Utrecht. In 1362 worden in een oorkonde het bestaan van boerenerven benoemd: het Alckinchuus te Waerdingh, het Hummeldinckhuus te Empne en het Alckinchuus te Westenesche.

 

1412 – Vaststelling Drentse Landrecht: de grenzen van de oude boermarken (een samenwerkingsverband van vrije boeren) worden in ere hersteld.

 

Het Drentse Landrecht uit 1412 wordt door historici gezien als de oudste grondwet van Nederland. In het document werden de afspraken tussen de bisschop van Utrecht, Frederik van Blankenheim, en de Drentse bevolking vastgelegd. Er staan in het document bepalingen over rechtspraak, diefstal, huisvredebreuk en moord. Het bijzondere was dat de Drenten veelal hun eigen zaken mochten regelen en bepalen. Het Landrecht is geschreven op papier, een materiaal dat in die tijd nieuw was (Y. Visser, 2022).  

 

1456 – De tweede stenen kerk wordt gebouwd.

 

1522 – De hertog van Gelre, Karel van Egmont, wordt de nieuwe landsheer van Drenthe, waardoor de bisschoppen uit Utrecht de macht over de regio kwijtraken.

 

Hertog van Gelre, Karel van Egmont kreeg aan het begin van de 16^e eeuw steeds meer invloed in het noorden van Nederland. De Friezen hadden van Egmont om hulp gevraagd in de strijd tegen George van Saksen. Toen de stad Zwolle van Egmont om hulp vroeg, besloot hij dat het tijd was om de strijd tegen de bisschoppen aan te gaan. in 1522 werd Coevorden ingenomen, waarna van Egmont doorzette richting Drenthe. Na een lange strijd nam de Hertog van Gelre Drenthe over, waardoor er na bijna vijfhonderd jaar een eind kwam aan het tijdperk van de bisschoppen in Drenthe. Johan van Selbach werd aangesteld als drost, een soort landvoogd, van Drenthe.

 

1630 – De grondschatting wordt ingevoerd: een belasting die door een eigenaar of bewoner betaald moest worden.

 

In 1630 werd de grondschatting ingevoerd in Drenthe. Iedere bewoner of eigenaar diende deze te betalen. Eigenaren van grote stukken grond of boerderijen, betaalden meer dan eigenaren met minder bezittingen. Dit systeem is tot 1750 in gebruik gebleven. Dit betekende echter niet dat iedereen het ermee eens was. bij de drost en de gedeputeerden kwamen vele bezwaarschriften binnen van gemeenschappen die van mening waren dat de geschatte bezittingen te hoog werden ingeschat.

 

1814 – Drenthe wordt formeel tot provincie bestempeld.

 

Voor de in 1814 ingevoerde Grondwet der Nederlanden werd Drenthe door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden niet erkend als gewest. Omdat het een achtergelegen gebied was, verdiende Drenthe volgens de Republiek geen inspraak in de Staten-Generaal. Bestuurlijk gezien bleef Drenthe zoals bekend lang zelfstandig als gewest. Aan het begin van de 19^e eeuw was de provincie nog steeds een geïsoleerd gebied. De grond werd langzaamaan ontgonnen, mede door kolonisatieprojecten zoals bij Frederiksoord, de Hoogeveense Vaart en het Oranjekanaal. In de 20^e eeuw was het grootste gedeelte van de provincie ontgonnen, en was de isolatie van de provincie doorbroken (Encylopedie Drenthe, z.d.).

    

1850 – Op kaarten begint langzamerhand het Emmermeer te verdwijnen

 

Met zekerheid is te stellen dat het Emmermeer tot 1829 zeker aanwezig was. Daarna is het lastig zeker te weten wat er precies met het meer is gebeurd. Dat het meer in het heden niet meer bestaat, is een feit. Vanaf 1902 is het meer volledig van de kaarten verdwenen. Maar hoe kan een meer zomaar verdwijnen? Er gaan twee theorieën rond: door de aanleg van het Oranjekanaal is het meer leeggelopen, omdat het kanaal lager ligt dan het meer. De tweede theorie is dat de leegloop komt door de aanleg van sloten om en rond Emmen die in zuidelijke richting stromen (L. Tuijnman, 2023).  

 

1867 – Spoorwegen werden geïntroduceerd in de provincie Drenthe.

 

Op 1 oktober 1867 werd de eerste spoorlijn van Drenthe geopend. Hoewel de spoorlijn tussen Zwolle en Meppel op slechts tweehonderd meter Drents grondgebied ligt, was het voor het eerst mogelijk om door de provincie te reizen via het spoor. Enkele maanden later werd het spoor al uitgebreid, waarna er negen kilometer ‘Drents’ spoor bij kwam op de route Meppel-Heerenveen. Tegenwoordig is er 101 kilometer Drents spoor. (CBS, z.d.)

 

In 1938 werd al het Drentse spoor verkocht aan de NS. In deze periode werden er ook vertakkingen van het spoor aangelegd. Bijvoorbeeld naar de VAM (Vuil Afvoer Maatschappij) in Wijster (van Dieren, 1979), de olielijn van Nieuw-Amsterdam naar Schoonebeek en de vertakking vanaf Hooghalen naar Kamp Westerbork. De laatste vertakking maakte het mogelijk dat er vanaf 2 november 1942 wekelijks een deporatietrein kon vertrekken richting Duitsland en Polen (A. Doedens, L. Mulder, 1989).   

 

1886 – Invoering Markewet. Hierdoor komt er een einde aan gemeenschappelijk bezit van de markegronden.

 

Door de invoering van de Markewet kwamen de gemeenschappelijke markegronden in particulier bezit. Iedere Marke kreeg een stuk grond. Velen verkochten deze grond aan Staatsbosbeheer. Maar niet iedereen verkocht zijn grond, er waren enkele boeren die ineens eigenaar waren van een stukje bos. Een voorbeeld van een bos dat eerst in particulier bezit was, is het Noordbargerbos. Aan dit bos ligt de Ermerweg, deze weg werd in 1863 als eerste in Emmen verhard.

 

1947 – De AKU (Algemene Kunstzijde Unie) komt naar Emmen. Deze garenfabriek zorgt voor een enorme werkgelegenheid in de regio.

 

De Algemene Kunstzijde Unie, oftewel de AKU vestigt zich in Emmer-Compascuum (Geschiedenis van Emmen en Zuidoost-Drenthe, 1989). Door de goede ervaringen in het dorp, besloot het bedrijf om in 1950 een Enkalonfabriek in Emmen te vestigen. Uiteindelijk werd de eerste steen van deze fabriek in 1952 gelegd. De komst van de bedrijven zorgde voor goede werkgelegenheid in de omgeving, waardoor de regio Zuidoost Drenthe een boost kreeg. In 1977 sloot de AKU in Emmer-Compascuum, maar tot op de dag van vandaag worden er in Emmen nog steeds chemische vezels en garen geproduceerd.

 

1980 – 1984 – Tijdens de recessie in Nederland is een kwart van de beroepsbevolking werkloos.

 

Waar de economie tot de jaren ’70 groeide, ging het vanaf dat moment stukken minder. In 1970 was de werkloosheid onder mannen gedaald tot een laagterecord van slechts 3%. In 1972 liep dit alweer op tot 6%, en in 1975 was 11.8% van de mannen werkloos. Het dieptepunt was nog niet bereikt. Tussen 1980 en 1984 was maar liefst 20% van de Drentse bevolking werkloos. In de gemeente Emmen was zelfs een kwart van de bevolking werkloos (Encyclopedie Drenthe, z.d.).  

 

1997 – Emmen Revisited wordt opgericht

 

Emmen Revisited is een onderzoek naar de leefbaarheid van enkele wijken in Emmermeer dat tot stand is gekomen doordat meerdere partijen gingen samenwerken. Het hoofddoel van het onderzoek is om erachter te komen hoe de leefbaarheid kan worden verbeterd. Het onderzoek is in 2002 afgerond, en werd in 2005 gepubliceerd (Verwey-Jonker Instituut, 2023).

 

2018 – FC Emmen promoveert naar de Eredivisie

 

Voor het eerst in de clubgeschiedenis promoveert FC Emmen naar de Eredivisie, waardoor het de eerste Drentse club wordt die op het hoogste niveau uitkomt. Een 0-0 gelijkspel in Emmen wordt vervolgd door een 1-3 zege in Rotterdam tegen Sparta. Tegen alle verwachtingen in weet de club zich te handhaven in haar eerste seizoen. Ondertussen is Emmen tweemaal gedegradeerd, maar wist het ook nog kampioen te worden in Eerste Divisie (FC Emmen, 2023).

 

 

2024 – Hoog bezoek in Emmen!

 

Koning Willem Alexander en zijn familie toveren tijdens Koningsdag 2024 Emmen om tot een waar Oranjefestijn. Dertig duizend mensen maken de reis naar Emmen om een glimp op te kunnen vangen van de koninklijke familie (DVHN, 27 april 2024). Op deze dag laat Emmen, maar ook Drenthe zien waar ze groot in kan zijn.

 

 

2030 – Emmermeer is klaar voor de toekomst

 

Door de hele wijk Emmermeer zijn er de afgelopen jaren een groot aantal huurhuizen onder handen genomen, en met succes! De wijk profiteert van de inspanningen van de woningbouwcorporaties waardoor de wijk er weer toekomstbestendig uitziet. Van verpaupering in de wijk is geen sprake meer, en de bewoners wonen weer in een moderne volksbuurt.

 

2050 – Emmen van het gas af

 

In 2050, over zo’n 25 jaar, wil heel Nederland van het gas af zijn. Dus ook Emmermeer. Met man en macht wordt er gewerkt om alle gebouwen in de stad en de wijk klaar te maken voor de tweede helft van de 21^e eeuw, zonder vaste gasaansluitingen.