8:50 – Voorbereidingen

Met haar handen stevig om een koekblik geklemd en een doos vol verfspullen onder haar arm, stapt Sylvia De Kiekmure binnen. De vroege ochtendkou prikt nog na op haar wangen. In de lucht hangt de kenmerkende geur van koffie en versgebakken kokosmakronen. Een knusse warmte omhelst haar meteen, dit is een contrast met de afstand die ze voelt zodra ze de wijk inloopt. In De Kiekmure, het buurthuis waar ze al jaren met de wijkvereniging gevestigd is, zet ze haar koeken neer op tafel, haar verfspullen in een hoek en kijkt ze even om zich heen. Terwijl haar vingers langs de houten tafels glijden, denkt ze aan de wijk buiten. Stadsdennen, ooit een hechte gemeenschap, voelt tegenwoordig anders.

De wijk is veranderd: 70% van de inwoners heeft een Nederlandse achtergrond, 25% een niet-westerse achtergrond, en 5% komt uit andere Europese landen blijkt uit allecijfers. Sylvia vindt de diversiteit in de wijk mooi. Ze hoort de verschillende talen en ziet hoe cultuur tot uiting komt in gewoontes en het eten op straat. Toch merkt ze ook dat deze veranderingen uitdagingen met zich meebrengen. “Samenleven in diversiteit kan mooi zijn,” denkt Sylvia, “maar ik heb het idee dat mensen zich steeds meer terugtrekken in hun eigen groep.”

Onderzoek bevestigt haar gevoel. Volgens Schuyt en Gouwenberg kunnen taalbarrières en culturele verschillen leiden tot minder contact en gedeelde tradities, wat het thuis gevoel en de sociale cohesie bemoeilijkt. Sylvia merkt dit dagelijks in haar flat. “Vroeger had je veel sneller en praatje met je buren, nu heb ik het gevoel dat ik gezichten zie die ik nauwelijks herken.” Ze zucht en herinnert zichzelf eraan waarom ze hier is.

9:00 – Begin van de les

Net als Sylvia zich helemaal heeft geïnstalleerd, komt Bep binnen. Haar vrolijke glimlach lijkt de ochtend te verlichten. “Goedemorgen!” roept ze, terwijl ze een doos schilderbenodigdheden op tafel zet. Ze praten bij over Bep’s aankomende expositie in ontmoetingscentrum De Aanleg. Intussen stromen de andere leden van de tekenclub binnen. Vandaag zijn ze met vijftien. Het is een diverse groep, van een jonge vrouw die net een scheiding achter de rug heeft tot Su, die al jaren in Nederland woont maar nog steeds worstelt met de taal.

“Genoeg geklets, dames, laten we beginnen!” roept Sylvia met een lach naar de vrouwen achterin. Ze kijkt naar de gezichten om zich heen. “Iedereen in deze club is bijzonder voor mij,” zegt ze. “We zorgen voor elkaar, in goede en slechte tijden.” “Als je jarig bent krijg je een kaart, maar ook als je ziek bent kijken we naar elkaar om.”

10:00 – Tijd voor koffie!

Om precies tien uur roept een vrouw uit de groep: “Tijd voor koffie!” Terwijl iedereen naar de gezamenlijke ruimte loopt, neemt Sylvia een moment om de groep te observeren. Su probeert in gebrekkig Nederlands te vertellen over de haar schilderij. “Ik doe… eh… alles… eh, hoe zeg je dat?” Ze kijkt zoekend om zich heen. “Je bedoelt dat je alles uit je hoofd schildert?”zegt Bep met een bemoedigende glimlach. Su knikt enthousiast. “Ja! Dat is het!” zegt ze opgelucht.

11:00 – Verbinding vinden in kunst

Na de koffiepauze hervatten de leden hun werk. Sylvia loopt rond en bekijkt de schilderijen. Ze bewondert het talent in de groep, maar haar gedachten blijven bij de wijk. Waarom voelt het soms alsof mensen zich steeds meer terugtrekken in hun eigen wereld? Haar gedachten worden onderbroken als Sylvia denkt aan een telefoontje van de kinderen van een overleden clublid. De vrouw had een onafgemaakt schilderij achtergelaten, en haar kinderen vroegen of het gebruikt kon worden voor de rouwkaart. Het verzoek ontroerde Sylvia en bevestigde hoe bijzonder deze plek is. Maar Sylvia baalt dat het gevoel van gemeenschap niet verder kan reiken dan de muren van De Kiekmure.

Terwijl Sylvia langs de tafels loopt, kijkt ze naar het werk wat gemaakt wordt door de leden. Diversiteit vraagt tijd en inspanning, denkt ze. Misschien moet de wijkvereniging meer activiteiten organiseren om mensen dichter bij elkaar te brengen. Ze wil zoveel veranderen, de wijk meer verbonden maken. Maar dan kijkt ze om zich heen, naar de groep die hier samenkomt. Iedereen die wil, is welkom. Elke leeftijd en elke cultuur. Buiten deze ruimte hebben mensen hun eigen club, hun eigen kring. Misschien hoeft ze niks te veranderen denkt ze. Hier vindt ze wat ze zoekt.

11:30 – Het is goed zoals het is

Langzaam beginnen de leden hun spullen in te pakken. Het geluid van verfpotjes die dicht worden gedraaid en tassen die worden opgeruimd overheerst. Sylvia kijkt toe hoe iedereen één voor één afscheid neemt. Sommigen stoppen hun schilderijen voorzichtig in mappen, anderen kletsen nog even na bij de deur. Één van de leden blijft als laatste achter. “Sylvia, mag ik straks nog even met je praten?” vraagt ze zacht. Sylvia knikt. “Natuurlijk, ik blijf nog even.” Terwijl ze haar spullen inpakt, merkt Sylvia de aarzeling in haar stem. Het bevestigt dat deze plek meer is dan een tekenclub. Hier wordt niet alleen geschilderd, maar ook naar elkaar geluisterd. Als de deur achter de laatste deelnemer dichtvalt, blijft Sylvia alleen achter. Het lokaal voelt leeg, maar anders dan vanochtend. Ze kijkt naar het zonlicht dat door de ramen naar binnen valt en ademt diep in. Het mag dan niet perfect zijn, maar hier vindt Sylvia wat ze zoekt. Niet de hele wijk hoeft veranderd te worden. Soms is het voldoende om te weten dat er één plek is waar mensen echt naar elkaar omkijken. Dat is genoeg.