LEEUWARDEN, VLIETZONE – de 58-jarige Suldan woont al 25 jaar in Leeuwarden, waar hij zijn plek heeft gevonden. Jaren geleden vluchtte hij uit Somalië, het land waar hij geboren en opgegroeid is, om te ontsnappen aan de burgeroorlog die het land teisterde. Ondanks de zware weg die hij heeft afgelegd, is Suldan dankbaar voor het leven dat hij nu leidt in Friesland.

Jar geleden werd Suldan ernstig ziek, waardoor hij niet langer kan werken. Sindsdien heeft hij drie operaties ondergaan. In 2016 kreeg hij te maken met een geklapte long, wat hem enkele dagen in coma bracht. Later, in 2022, moest hij noodgedwongen een levertransplantatie ondergaan. Nu kampt hij met nierproblemen, wat nog altijd een zware belasting vormt voor zijn gezondheid. 

Suldan woont samen met zijn vrouw en drie kinderen. Zijn vrouw werkt één dag per week en is verder huismoeder. Hun kinderen Ilwaw en Zohib zitten in hun tienerjaren, terwijl hun oudste zoon Zaki onlangs 21 is geworden vertelt Suldan met een glimlach. 

“Het anker ligt hier.” Leeuwarden voelt als thuis voor Suldan. “Het thuisgevoel is belangrijk, maar thuis kan ook isolerend zijn,” vertelt hij. “Dan kom je vooral in aanraking met je gezin, terwijl ik juist geniet van contact met andere mensen.” Suldan krijgt energie van gesprekken en het leren kennen van nieuwe mensen.

Ondanks zijn gezondheidsproblemen blijft Suldan hopen dat hij in de toekomst vrijwilligerswerk kan doen, om zo iets terug te geven aan de samenleving. Hij zou zijn gezondheid graag willen verbeteren, maar weet dat niet alles in zijn eigen handen ligt. “Als ik beter word, wil ik graag iets voor anderen betekenen.”

Aan zijn 10-jarige zelf zou hij willen zeggen: “Ga de wereld ontdekken.” Hij geeft toe dat het leven in Nederland soms een uitdaging is, met een andere cultuur en vaak kouder weer dan hij gewend was. Toch is hij na al die jaren helemaal ingeburgerd en heeft hij zich aan het klimaat aangepast.

Suldan blijft hoopvol. Voor hem is Leeuwarden zijn thuis geworden, en hij blijft dromen van een goede gezondheid en een zinvol bestaan waarin hij andere helpt. 

Een nieuw leven: van verslaafde naar nuchter tekentalent

LEEUWARDEN, VLIETZONE – Dominique (31) woont al tegenover de Klomp in Leeuwarden. Ze zou haar buurt nooit willen verlaten, waar volgens haar de stadse drukte en een dorpsgevoel samenkomen. Hier woont ze met haar 11-jarige dochter Fylinn en heeft ze een zware weg afgelegd: van verslaving en depressie naar een nieuw, nuchter leven.

Dominique groeide op in Zwolle, maar voelt zich nu thuis in Leeuwarden. Twee jaar geleden besloot ze haar leven om te gooien. Tijdens een bijeenkomst van Narcotics Anonymous vond ze steun bij mensen die haar begrepen. Nu werkt ze er zelf als vrijwilliger en helpt ze anderen die herstellen. Haar droom is om ervaringsdeskundige te worden in een afkickkliniek. “Dat had ik nooit gedaan als ik niet zelf verslaafd was geweest. Vroeger zag ik verslaafden als ‘gewoon junkies’. Maar nu zie ik hoe mensen elkaar steunen als ze hulp zoeken,” vertelt Dominique.

Open over herstel en doorbreken van stigma

In haar buurt krijgt Dominique geen rare blikken vanwege haar achtergrond. Ze heeft zich geaccepteerd gevoeld, juist omdat ze open is over haar herstel. “Ik ben al twee jaar clean. Maar verslaafd blijf je altijd, één keer gebruiken en je bent weer terug bij af,” zegt ze. Dit geldt ook voor alcohol, waarmee ze een terugval had nadat ze al zes maanden nuchter was. “Ik ben nu trots dat ik nuchter ben en bewust mijn dochter kan zien opgroeien. Dat is mijn grootste overwinning.”

Dominque is nu aan het leren om creatief nuchter te zijn. Ze tekent graag en tijdens haar verslaving kon ze goed portretten maken. Nu tekent ze animatie figuren zoals een slechterik in de Fairy Old parents. 

Dominique weet nu dat een verslaving vaak samengaat met andere problemen. Voor anderen heeft ze een simpel advies: “Praat. Vertel waar je mee zit.”

Dominique hoopt in de toekomst een stabiel leven op te bouwen. Ze wil graag een baan in een afkickkliniek, uit de bijstand komen, en misschien een nieuwe, gezonde relatie. Voor nu is ze dankbaar dat ze nuchter is en een goed voorbeeld kan zijn voor haar dochter. Het volhouden voor zichzelf en haar dochter is wat haar dagelijks motiveert.

LEEUWARDEN, VLIETZONE – Alexander (41) komt uit Hamburg, Duitsland. Inmiddels woont hij al 20 jaar in de Vlietzone in Leeuwarden. “Leeuwarden voelt als een soort spa, alsof ik in een dorpje woon.” Alexander is veel onderweg voor zijn werk, deur aan deur verkoop voor ZIGGO, meestal in grote steden zoals Amsterdam en Utrecht. “Wanneer ik Leeuwarden weer inrij komt er echt een oase aan rust over mij heen. Ik spreek geen Fries, maar voel me ontzettend thuis hier.”

Alexander heeft twee kinderen. Een zoontje van 4 en een dochtertje van 6. “Ik heb co-ouderschap, twee en een half jaar geleden zijn mijn vriendin en ik uit elkaar gegaan. De kinderen zijn in de weekenden bij mij, ik vind het belangrijk om dan leuke dingen met ze te doen. Daar krijg ik energie van, ik maak er ook graag tijd voor vrij.”

Hoewel Alexander in het weekend leuke dingen doet, werkt hij gedurende de week hard door. Dat vraagt om veel zelfstandigheid. Die heeft hij niet altijd gehad, erkent hij: “Mijn karakter is de afgelopen vijf jaar enorm veranderd. Dat gebeurt ook automatisch als je kinderen krijgt, door kinderen leer je niet zo snel te ontploffen. Eerst was ik heel ongeduldig en moest alles gehaast. Daar heb ik de afgelopen jaren heel hard aan gewerkt. Ik ben juist daarom ook wel heel trots op wie ik nu ben.”

Alexander heeft een duidelijk doel in zijn leven: “Weinig werken en gelukkig zijn, en dat het liefst in Leeuwarden. Of beter gezegd: slim zijn en weinig werken, maar wel genoeg verdienen.” Als hij zijn 10-jarige zelf een tip zou mogen geven zou hij het volgende zeggen: “Meer drugs, meer festivals! Nee hoor, grapje. Minder naar andere mensen luisteren zou ik zeggen. Naar je leraar bijvoorbeeld, die zeggen allemaal hoe het moet, maar uiteindelijk moet je het echt zelf ontdekken.”

Alexander vertelt over een vriendin van hem die kanker heeft overleefd, ze is nu nog maar 34. Je moet van het leven genieten, is zijn boodschap. “Die vriendin is inmiddels genezen, maar het kan zo de andere kant op gaan. Bij wijze van wordt je morgen aangereden door een dronken chauffeur. Het gaat altijd anders dan je denkt. Dus daarom: genieten van het leven en wees gelukkig, je moet er zelf wat van maken.”

LEEUWARDEN, VLIETZONE – Clifton (55) is geboren en getogen in Groningen, maar woont nu al 20 jaar in de Vlietzone. “Leeuwarden is een fijne stad. Dat hectische van Groningen hoefde van mij op een gegeven moment niet meer. Dat is ook een stad voor jongere mensen, zie je. Ik pas daar helemaal niet meer tussen. Leeuwarden past beter bij mij, meer nuchtere mensen, daar hou ik wel van.”

Clifton heeft in Amsterdam gestudeerd aan de Zeevaartschool. De eerste drie jaar werkte hij als matroos en de vier jaar daarop als stuurman. “Na mijn zeevaart carrière ben ik in de asbest sloop gaan werken, in die sector werken alleen maar mensen die zijn afgedankt door de maatschappij. Heel vee cocaïne gebruik ook, dat komt omdat die mensen werkdagen maken van 14 tot 15 uur. Dat is niet te doen. Ik heb daar ook verkeerde keuzes gemaakt waar ik nog heel lang last van heb gehad. Daar heb ik wel spijt van. Als ik toen andere keuzes had gemaakt zou ik een heel ander leven hebben gehad.”

Daarnaast heeft Clifton nog een hoop andere beroepen beoefend, zoals heftruck -en taxichauffeur. Hij werd vaak uitgezonden via uitzendbureaus. “Dat overspringen van werk stopte toen ik op mijn dertigste werd afgekeurd door een hernia. Door revalidatie ben ik na tweeëneenhalf jaar hersteld tot 80%. Twee jaar geleden heb ik nog een ongeluk gehad, waar ik zenuwschade heb opgelopen. Hierdoor is lopen moeilijk. Ik heb nu een WAO uitkering, en ik krijg een vrijwilligersvergoeding van WoonFriesland Leeuwarden. Ik maak meldingen van afvaldumping rondom hun flats.”

“Ik ben wel gelukkig nu, ondanks dat ik wel spijt heb van sommige dingen uit het verleden. Een vast ritme doet mij goed, geen gekkigheid meer. Daar heeft het wonen in Leeuwarden mij wel mee geholpen, een schone start. Ik heb ook een hond, Remie. Hij is een enorme steun, we lopen samen altijd een rondje rond de flats om melding te maken van afval. Maar hij is ook al 14 inmiddels.” Als Clifton een tip zou mogen geven aan zijn jongere zelf dan zou het zijn: “Goed nadenken wat je met je geld doet en niet impulsief zijn, je hoeft niet overal in mee te gaan. Ook verder vooruit kijken. Wat is je doel? Wat wil je bereiken?”