Leerlingen van CBS de Winde in Hurdegaryp hielden vandaag in een bomvolle kerk Nieuw Perspectief hun eindpresentatie van ‘Oorlog in mijn Buurt’. De leerlingen van groep acht hebben in groepjes mensen uit het dorp gesproken die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Hier maakten ze presentaties van die ze donderdag, onder toeziend oog van hun ouders, medeleerlingen, geïnteresseerden én de geïnterviewden, zelf presenteerden.

Het project begon zes weken geleden, toen de leerlingen een gastles kregen van Fred van Vliet. Hij werd als baby naar de Hollandse Schouwburg in Amsterdam gebracht om gedeporteerd te worden, maar hij werd gered door studentenverzetsgroepen. Zijn ouders hebben de oorlog niet overleeft, zij werden in Auschwitz omgebracht. ‘Je ziet gewoon dat die leerlingen zo aandachtig luisteren naar zijn verhaal, dat is echt heel mooi om te zien.’

‘Je gaat geen goud vragen aan mensen die honger hebben’

Ook kregen de leerlingen een gastles over interviewen, van journalist Auke Zeldenrust, waarna ze in groepjes ouderen gingen spreken die hun oorlogsverhalen deelden. Die gesprekken werkten de leerlingen uit, zo ook die van Piet Miedema, één van de zes ouderen die meededen aan het project. ‘Er was geen hongerwinter in Friesland’, zeggen de leerlingen, ‘er kwamen veel westerlingen naar het noorden. Ze gaven goud en juwelen in ruil voor eten, maar dat vonden wij niet kunnen. Je gaat geen goud vragen van mensen die honger hebben.’ De verhalen worden in de Ik- vorm gepresenteerd, zegt Froukje Dijkstra, projectleider van Oorlog in mijn Buurt in Hurdegaryp: ‘De bedoeling is, is dat leerlingen zich inleven in de verhalen en zich het echt voor kunnen stellen.’

Leerlingen vertellen ook het verhaal van Oeke Landstra, die tijdens de oorlog naast de vliegbasis woonde in Marsum. ‘Ik was nog klein, maar ik kan mij nog wel herinneren dat ik bang was. ’s Nachts vlogen de vliegtuigen over. Niet tien, niet vijftig maar wel honderden vliegtuigen.’

Beter dan normale teksten

‘Oorlog in mijn Buurt’ is een project van het Amsterdamse ‘In mijn Buurt’, waarin leerlingen persoonlijke verhalen uit de oorlog horen van mensen die het hebben meegemaakt. ‘De bedoeling is om de jongeren op een andere manier te leren over wat de Tweede Wereldoorlog precies was en vooral hoe het leven toen was,’ zegt Dijkstra, ‘We zien dat het op deze manier veel beter binnenkomt, je ziet dat ze er meer over nadenken dan bij een normale les.’

‘Oorlog is meer dan alleen maar de gevechten, en de feiten die je tijdens geschiedenislessen leert. Oorlog is ook angst en armoede, dat leren de leerlingen met dit project.’

De gesprekken met de ouderen hebben indruk gemaakt op de jongeren, ziet ook een ouder van een van de leerlingen. ‘Het komt echt binnen, ze begint er thuis ook over en ze is heel enthousiast. Het is heel mooi om te zien hoe serieus ze het nemen, en hoe ze het aan het denken zet.’ Dat wordt bevestigd door Sylke, één van de leerlingen die meedeed aan het project. ‘Het was wel heel speciaal, er vielen ook wel wat traantjes tijdens het gesprek. Ik vond het echt heel leuk om te doen, dit is veel leuker dan lessen met boeken.’ Wel was het presenteren een beetje spannend, geeft ze toe.

Geen spijt van deelname

Piet Miedema, een van de deelnemers die de kinderen op bezoek kreeg, is ook positief over de eindpresentaties, en het hele project. ‘Ik twijfelde of ik hieraan mee wou doen, maar ik heb het toch gedaan.’ Hij heeft geen spijt van zijn deelname. ‘De jeugd heeft alle informatie zo goed gebracht. Ik ben er echt heel tevreden mee. Tijdens de gesprekken ook, soms vergaten ze om vragen te stellen, maar ja, dit is ook heel apart voor ze. Ik heb alles wat ik kwijt wou aan ze verteld.’

Aan het einde van de presentatie kregen geïnterviewden cadeautjes van de leerlingen van groep 8, waarvan sommige zelf gemaakt. ‘Je ziet echt dat er, ondanks de leeftijdsverschillen echt banden ontstaan,’ zegt Froukje Dijkstra. ‘Het is niet alleen voor de kinderen goed, maar ook voor de ouderen. Die kunnen hun verhaal kwijt, en vertellen soms dingen die ze aan niemand anders hebben verteld. Dat gaat op de een of andere manier toch makkelijker tegenover een kind.’

Oorlog in mijn Buurt wordt op meerdere scholen in Friesland gehouden, zo ook in Gytsjerk, Leeuwarden en Drachten. De verhalen van de leerlingen van CBS de Winde verschijnen de komende weken online op de website van In mijn Buurt: https://inmijnbuurt.org/thema/oorlog-in-mijn-buurt/