De ene persoon verliest zijn reuk en smaak, de ander wordt heel benauwd of het blijft bij milde griepverschijnselen. Vooral onder jonge mensen, tussen de 17 en 30 jaar worden vaker mildere klachten opgemerkt. Een relatief grote groep coronaherstellers die maanden na de eerste symptomen nog met klachten rondlopen, lijkt moeizaam te herstellen. De klachten lijken vooral bij mensen met in eerste instantie milde klachten lang aan te houden.

Mensen die milde griepverschijnselen hebben gehad, merken vaak dat ze maanden later nog last hebben van bijvoorbeeld een slechte conditie. Zo ook Steve Oosterkamp uit Dalfsen (28) die regelmatig op het voetbalveld te vinden is en ook regelmatig wedstrijden fluit. In oktober 2020 heeft hij het coronavirus opgelopen. Steve is nu nog steeds bezig om zijn conditie weer terug te krijgen op het niveau dat hij voorheen had.

Steve heeft milde klachten gehad: hij was vooral heel erg moe, had een beetje koorts en spierpijn. Deze klachten hielden twee á drie dagen aan. Hij wilde het sporten weer oppakken, maar merkte dat zijn conditie helemaal verdwenen was. Hij had een goede conditie en ging regelmatig lange stukken fietsen, zwemmen of hardlopen. “Het was even schrikken toen ik weer voor de eerste keer na het virus ging hardlopen. Een kwartiertje hardlopen was eigenlijk al te veel. Ik was heel snel buiten adem en had een hoge hartslag”, vertelt Steve. Al snel merkte hij dat zijn longen toch een zware tik hebben gehad van het virus. Zijn longen konden minder zuurstof verwerken dan voorheen.

Zes maanden later merkt hij op dat zijn conditie nog steeds niet is zoals het voorheen was. “Het gaat stap voor stap, de goede kant op. Ik denk dat het uiteindelijk wel weer gaat worden hoe het eerst was. Ik ga er alles aan doen om dat weer te bereiken”. Na maanden trainen is er al veel vooruitgang te zien. Hij loopt weer lange afstanden en fietst ook weer lange stukken. Het niveau is nog steeds niet zoals voorheen. Tijdens het sporten is Steve zijn hartslag nu veel hoger dan dat zijn hartslag in oktober was, voor dat hij het coronavirus kreeg.

Alarmmodus

Marco Blanker, huisarts in Zwolle ziet ook regelmatig mensen binnenkomen met een moeizaam herstel. “Wat opvalt is dat dat lang niet altijd de mensen zijn die heel ernstig ziek zijn geweest. Het gaat om de mensen die een paar dagen met koorts op bed liggen, maar niet zo ziek zijn dat ze opgenomen moeten worden”, vertelt de huisarts

Ook merkt hij dat mensen met milde klachten lang nodig hebben om de conditie weer op te bouwen. “Er is een patiënt geweest die maanden na covid last had van langdurige hardkloppingen. Het is niet helemaal uit te sluiten of dit door covid komt of iets anders”. Het is enigszins wel te verklaren waarom iemand last kan krijgen van hartkloppingen volgens de huisarts. “Het lichaam blijft in een bepaalde alarmmodus. Als je lichaam in een alarmmodus komt, dan krijg je een snellere hartslag”. Als iemand weer tot rust komt, wordt de hartslag ook lager, legt Marco uit. “Dat de hartslag zich continu aanpast lijkt alleen niet bij iedereen te gebeuren en dit kan uiteindelijk weer zorgen voor een slechte conditie”.

Als iemand zijn lichaam continu in een alarmmodus staat, kan dat er voor zorgen dat men continu moe is, wat ook kan horen bij de langdurige coronaklachten. Mensen met langdurige coronaklachten stuurt Marco door naar een fysiotherapeut, die mensen weer helpt hun conditie op te bouwen.

Revalideren

Een van de fysiopraktijken die gespecialiseerd is in het revalideren van patiënten na een besmetting van het coronavirus is Aalstzorg. Zij krijgen mensen in de praktijk die te maken hebben met onder andere kortademigheid en een zwaar verminderde conditie. Dit heeft vaak gevolgen voor werk en tijdens het sporten. Bij Aalstzorg komen niet alleen patiënten die opgenomen zijn in het ziekenhuis, maar ook mensen die een mildere variant van het virus gehad hebben.

Mike Kerstens, fysiotherapeut bij Aalstzorg behandeld patiënten die hulp nodig hebben bij het revalideren na een besmetting van het coronavirus. “Ik zie zelfs nu nog enkele mensen die vanuit de eerste coronagolf besmet zijn geraakt een enkeling is zelfs nu nog niet in staat om te werken, laat staan te sporten”. Op dit moment zijn er een stuk of vijftien patiënten die doorverwezen zijn door een huisarts naar de fysiopraktijk Aalstzorg. “Er zijn mensen bij wie het erg goed gaat en die op een gegeven moment zelfstandig verder kunnen, maar er zijn ook nog mensen die al vanaf vorig jaar april bezig zijn met revalideren”.

Naast fysieke klachten kampen sommige mensen met langdurige klachten zoals cognitieve of emotionele problemen. De cognitieve problemen die kunnen ontstaan zijn geheugenproblemen, black-outs of concentratieproblemen. “Wij komen hele diverse klachten tegen, voornamelijk komen patiënten binnen die last hebben van benauwdheid of kortademigheid, maar ook mentale problemen. Vanaf het begin weten we al dat het coronavirus een hele slechte invloed heeft op de longen, maar er zijn ook mensen die bekend zijn sinds hun besmetting bij de cardiologie”, vertelt Mike.

Deze groep behandelen is lastig, de klachten zijn vaak plotseling ontstaan en het gaat vaak om relatief jonge mensen. “Deze jonge mensen stellen hoge eisen en willen snel weer wat ze voorheen ook konden, dat is niet reëel. Sommige hebben een lang herstel nodig”, vertelt de fysiotherapeut. Door de oefeningen en werkzaamheden stap voor stap weer op te bouwen, went het lichaam weer aan de inspanning. De oefeningen moeten opgebouwd worden anders kunnen de klachten blijven of zelfs verergeren”.

Aalstzorg heeft een nauwe samenwerking met ergotherapeuten, revalidatieartsen en huisartsen. “Vaak zien wij dat er een team nodig is om mensen goed te laten herstellen, alleen een fysiotherapeut is soms niet voldoende”. De meeste patiënten hebben een jaar nodig om te herstellen. “Dit komt omdat sommige patiënten ook op cognitief en emotioneel gebied moeten herstellen, mensen kunnen niet meer wat ze voorheen kunnen. Dat doet mentaal ook iets met je”, legt de fysiotherapeut uit. Om mensen goed te helpen met revalideren zijn er bepaalde behandelingen mogelijk. Bijvoorbeeld het verbeteren van de conditie en inspanningsvermogen, het verbeteren van de spierkracht en het verminderen van de kortademigheid en ademhalingsproblematiek.