NIJKERK – Inwoners van Nijkerk uitten hun zorgen over de financiële situatie van hun gemeente, met name over hoge uitgaven en regelmatige overschrijdingen van het budget. Tijdens de dialoogtafel in buurthuis De Refter werd dit onderwerp uitvoerig besproken. Dit riep vragen op over de werkelijke staat van de gemeentelijke financiën en hoe op een constructieve manier aan de vertrouwensband tussen de gemeente en bewoners gewerkt kan worden.

Het eindproduct is een analyse van jaarrekeningen en begrotingen van alle Nederlandse gemeenten. Hoe staat de gemeente Nijkerk ervoor vergeleken met de gemiddelde gemeente?

Grondexploitatie en solvabiliteit

De financiële situatie van Nijkerk laat interessante trends zien. De hoge begrote grondexploitatie van 2020 tot 2023, die veel hoger lag dan het Nederlands gemiddelde, en de daaropvolgende daling in 2024, roept vragen op. Hoewel hoge investeringen in bouwprojecten positief kunnen zijn, moeten ze goed beheerd worden om financiële risico’s te beperken.

Afbeelding 1: Grondexploitatie Nijkerk vergeleken met het Nederlands gemiddelde (Bron: eigen onderzoek)

Steven Markhorst, consultant bij onderzoeksbureau Locatus, verduidelijkt: “Hoge percentages in grondexploitatie kunnen wijzen op groei en investeringen, maar zonder goed beheer kunnen ze ook leiden tot onverwachte financiële risico’s.”

De solvabiliteit van Nijkerk, die van 2020 tot 2022 boven het landelijk gemiddelde lag, is sinds 2022 afgenomen tot het nationale niveau, wat de gemeente weerbaarder maakt in lijn met landelijke trends.

Baten en lasten: verwachtingen en werkelijkheid

Uit het onderzoek blijkt dat zowel de reële baten als de lasten in Nijkerk hoger uitvielen dan begroot, een situatie die ook in veel andere Nederlandse gemeenten voorkomt. Dit wijst op een bredere trend waarin economische schommelingen en onverwachte lokale gebeurtenissen de financiële planning beïnvloeden.

Afbeelding 2: Baten per inwoner in gemeenten van vergelijkbare grootte met Nijkerk (35.000 – 45.000 inw.) uit de jaarrekening van 2022 (Bron: eigen onderzoek)

Volgens Markhorst: “Het is niet ongebruikelijk dat reële kosten en baten afwijken van de begroting. Dit kan het gevolg zijn van externe factoren die moeilijk te voorspellen zijn.”

Communicatie en Zichtbaarheid

Een terugkerend thema tijdens de dialoogtafel was de wens naar meer zichtbaarheid en betrokkenheid van de gemeente in de wijken. Inwoners ervaren dat de gemeente nauwelijks aanwezig is, wat de vertrouwensband schaadt. Een voorstelrondje van gemeentemedewerkers die in de wijk werken en het bekendmaken van inloopspreekuren zouden hierbij kunnen helpen. Ook werd gesuggereerd dat politieke partijen elke vrijdagmiddag op de markt aanwezig zouden moeten zijn om direct met bewoners in gesprek te gaan.

“Veel gemeenteraadsleden en wethouders komen ook niet uit Nijkerk. Na hun werk gaan ze weer naar huis in bijvoorbeeld Amersfoort. Je zult ze niet zo snel op de markt tegenkomen,” aldus een inwoner.

De communicatie tussen de gemeente en de bewoners kan op verschillende manieren verbeterd worden. Bewoners ervaren vaak dat hun e-mails onbeantwoord blijven en dat de communicatie door de vele lagen binnen de gemeente soms misloopt.

“Als ik een vraag stel via e-mail, krijg ik vaak geen antwoord. Dat voelt alsof mijn zorgen niet serieus worden genomen,” deelde een bewoner.

Het idee om proactieve bewoners te herkennen en hun vragen serieus te nemen, kan helpen om frustraties te verminderen. Bijvoorbeeld, een man die onkruid wiedt in de hele straat voelde zich niet gezien door de gemeente, terwijl zijn inspanningen juist gewaardeerd zouden moeten worden.

Verbeterpunten en innovaties

Tijdens het gesprek in ‘De Refter’ kwamen ook enkele concrete suggesties naar voren. Zo zou de gemeente meer gebruik kunnen maken van begrijpelijke taal in brieven en ook alternatieve communicatievormen, zoals video’s, kunnen inzetten om beleid uit te leggen. Een app waarin bewoners klachten en opmerkingen kunnen indienen, zoals in andere gemeenten, werd ook als een mogelijke verbetering genoemd.

Conclusie

Nijkerk staat voor de uitdaging om de communicatie en betrokkenheid met haar inwoners te verbeteren. De dialoogtafel in ‘De Refter’ bracht waardevolle suggesties naar voren die de gemeente kan helpen om de band met haar inwoners te versterken. Met gerichte maatregelen en een open dialoog kan Nijkerk werken aan een stabiele en welvarende toekomst, waarin bewoners zich gehoord en gezien voelen.

“Een gemeente zijn we ook met elkaar,” benadrukte een bewoner. “We moeten samen werken aan een betere toekomst.”