Constante onderlinge spanningen, werkloos thuis zitten en een benauwd gevoel. Van een leven met veel sociale contacten naar een leven waarin *Fenna, een vijftiger uit een dorp vlak bij Overijssel, ineens niemand meer zag. Oorzaak: de coronacrisis en haar man met een kwetsbare gezondheid. Haar thuissituatie werd zo penibel, dat ze er écht tussenuit moest. En dat werd Klooster Sion, een religieuze plek – die ondanks de toenemende secularisering – toch nog veel bezocht wordt door (ongelovige) mensen die weer even op adem moeten komen.

Fenna kwam via een krantenartikel van dagblad Trouw die een vriendin naar haar stuurde, in aanraking met Klooster Nieuw Sion in het Overijsselse Diepenveen. “Dat sprak me direct aan”, vertelt ze. Ik spreek haar in de kloostertuin op een zonnige woensdag, eind maart. De meteorologische lente is nét begonnen en het is rond de 18 graden, dus de jas kan uit. De vogels fluiten en zo nu en dan is er een klein briesje van de wind. De blaadjes vliegen in het rond. De tuin is omringd met eiken van honderden jaren oud. In het midden van de tuin staan rieten stoelen, rondom een tafel. Op één van die stoelen vertelt Fenna haar verhaal, terwijl ze van de zon geniet.

Vooroordelen

Tot 2015 woonden monniken op de abdij in Diepenveen. Zij zijn vertrokken naar Schiermonnikoog. Nu is Nieuw Sion een modern klooster en vooral een plek voor een retraite geworden. Een plek waar iedereen die weer op adem wil komen, even tot rust kan komen – en als ze willen, er kunnen bidden. Zo ook Fenna, die gereformeerd is opgevoed, maar nog nooit een klooster van binnen had gezien. “Ik was altijd wel nieuwsgierig naar het klooster. Je kunt wel zeggen dat ik hier dóór corona ben gekomen. Anders was ik hier waarschijnlijk niet geweest.”

Corona zou fataal voor hem kunnen zijn – Fenna

Het verblijf in het klooster heeft veel voor Fenna betekend. “Ik ben veel gaan nadenken over het leven en heb me voorgenomen om mensen opener tegemoet te treden. Voorheen had ik sneller een vooroordeel over iemand, maar daar probeer ik nu bewuster mee om te gaan.” Het was dan eigenlijk ook haar bedoeling om vandaag direct na het vrijwilligerswerk naar huis te gaan. Toch besloot ze te blijven om mij een rondleiding en interview te geven tijdens mijn bezoek aan het klooster. “Omdat ik dan weer iets voor jou kan betekenen.” Een andere vrijwilligster komt erbij zitten. “Ben je er nou nog Fenna?”

Angstig

Dat had ze voorheen waarschijnlijk niet gedaan. Het was meer gehaast en weer door naar het volgende. Daarnaast veranderde haar thuissituatie toen haar man vijf jaar geleden chronisch ziek werd: kanker en hartproblemen. De coronacrisis zette haar leven helemaal op z’n kop. Ze verloor haar werk – het organiseren van bijeenkomsten over energiebesparing bij de gemeente – en kwam plots thuis te zitten. “We waren erg angstig voor het nieuwe coronavirus.” De twee bleven dus zoveel mogelijk thuis. “Ja, corona zou fataal voor hem kunnen zijn.” De eerste weken voelden gek. Ze zagen niemand meer.

Uitvergroting van de situatie

Vóór corona was Fenna iemand die veel op pad ging. Familiebijeenkomsten, verjaardagsfeestjes, etentjes hier en daar: het kostte haar man teveel energie. De coronacrisis zorgde voor een uitvergroting van haar situatie. “Ik ging steeds meer dingen oppakken en hij juist minder. Ik was daardoor veel alleen op pad. Op een gegeven moment groei je uit elkaar.”

Ik voelde me thuis opgesloten en wilde graag mijn energie ergens voor inzetten – Fenna

Haar thuissituatie werd verre van ideaal. “Ik voelde me thuis opgesloten en wilde graag mijn energie ergens voor inzetten.” Maar ja, dat durfde ze vanwege de risico’s niet aan. Het eerste halfjaar van de coronacrisis kon ze haar dochter, die net op kamers in de Randstad woonde, niet meer zien. Ook haar andere dochter, inmiddels woonachtig in het buitenland, kon ze door de reisbeperkingen niet zien. “Het was erg naar dat we hen niet een plekje thuis konden aanbieden. Dat was een te groot risico.” Een ander heftig moment was toen haar dochter liefdesverdriet had. “Ik kon haar niet troosten door te knuffelen.” Dit en het feit dat ze veel minder haar eigen dingen kon doen, brak Fenna op. “Door corona verlopen contacten nu eigenlijk heel onnatuurlijk. Alles wordt uit het verband getrokken.”

‘Afstand nemen is soms even nodig’

Ze zag tegen de zomervakantie op. “Ik dacht dat ik de zomer op die manier nooit zou volhouden.” Er moest iets gebeuren. “Ik moest ergens anders heen. Niet alleen om er even uit te zien en op adem te komen, maar ook om iets te kunnen betekenen. Ik had een plek nodig waar ik actief bezig kon zijn.” En precies op dat moment kwam haar vriendin met het artikel over de zomercamping van het klooster. “Voor ik het wist had ik de beslissing genomen en mijn koffers gepakt.” Ze moest het nog wel tegen haar man zeggen. “Hij zag er in het begin tegenop, want hij zou mij wekenlang niet meer zijn.” Toch wist hij wel dat het beter voor Fenna was, dus ging hij ermee akkoord. “Voor hem pakte het ook goed uit. Soms is afstand nemen nodig en uiteindelijk heel goed.” Fenna deed een combinatie van vier weken vrijwilligerswerk en vier weken als gast. “Ik wilde weer actief bezig zijn, contact met anderen hebben en nadenken over mijn ingewikkelde thuissituatie.”

Ik moest ergens anders heen. Niet alleen om er even uit te zien en op adem te komen, maar ook om iets te kunnen betekenen. Ik had een plek nodig waar ik actief bezig kon zijn – Fenna

Stilte is waardevol

Ze heeft genoten van het klooster, dat afgelegen ligt, omringd door bosgebied en weilanden in Diepenveen. Dat zorgt voor de afwezigheid van lawaai. “De stilte is hier heel waardevol en dat is zeldzaam hier in Nederland. Overal hoor je geluiden. Tegelijkertijd is er hier ook het nodige te doen en dat is een mooie combinatie.” Fenna heeft veel kunnen nadenken over hoe mensen met elkaar omgaan. Ze wil een steentje bijdragen aan een wereld die vriendelijker en rustiger is. “Mensen staan teveel onder druk. Ze moeten constant hard rennen om aan het ideaalbeeld van de samenleving te voldoen. Ze krijgen constant prikkels.” In het klooster en in de natuur kan Fenna hier zelf even aan ontsnappen. “Ik bloei enorm op bij stilte.”

Haar tijdelijk verblijf in het klooster beviel zo goed, dat ze haar verblijf had verlengd tot september. “Ik vond dat ik er nog te kort zat.” Fenna had nóg wat meer tijd nodig om afstand te nemen en de verdieping op te zoeken. Ze wilde actief bezig met diepgaande vragen zoals: ‘Hoe kunnen we als mensen dichter leven bij onszelf en tegelijkertijd in verbondenheid met anderen?’ “Uiteindelijk kwam ik pas rond kerst weer thuis.” Dat betekent niet dat ze al die tijd haar man niet meer heeft gezien. “Ik ging vaak in het weekend naar huis.” Haar man vond het niet altijd makkelijk, maar gunde Fenna wel die ruimte. Daar is ze hem nog steeds dankbaar voor.

Verbondenheid

Fenna verlengde niet alleen haar verblijf, maar besloot ook te blijven hangen als vrijwilligster. Dat doet ze nu één dag per week. Deze ochtend is ze samen met een paar andere vrijwilligers – van de ruim honderd vrijwilligers – bezig geweest met het schoonmaken van het plafond in de gezamenlijke ruimte van het gastenverblijf. “Het is iets wat we samen hebben gedaan. Het zorgt dat ik me meer met hen verbonden voel.” Dingen samen met anderen doen, wat een band oplevert. Verbondenheid, dat is iets waar Fenna altijd naar op zoek is. Het geeft haar energie en zorgt ervoor dat ze vrolijk wordt.

Ruim tien maanden nadat ze in het klooster weer tot zichzelf kwam, voelt ze zich veel rustiger, blijer en heeft ze meer energie. “Ik geniet weer van het leven.” Ook haar thuissituatie is veel ontspannener geworden. En haar toekomst? “Misschien wil ik er ooit nog eens gaan wonen!”

*Fenna is een fingeerde naam. Haar echte naam is bekend bij de redactie. Vanwege privacy zijn specifieke details genuanceerd opgeschreven. Fenna wilde niet op beeld.

HOOFDFOTO BRON: Jan Buitinga – Klooster Nieuw Sion