‘Emmermeer was vroeger heel sociaal, maar daar staan we ook, nog steeds wel om bekend’. Dat is het eerste waar geboren en getogen Emmermeerder Roelof Boelens (62) aan denkt als hij wordt gevraagd naar Emmermeer in het verleden. ‘Helaas is dit voor een groot deel verdwenen door de komst van ‘buitenstaanders’, maar de verbondenheid is er nog wel, de herinneringen blijven altijd bij’. Helaas herkent Roelof de wijk waarin hij opgroeide niet meer: ‘Renovaties waren nodig en het is ook wel goed, alleen verdwijnen de nostalgische gevoelens’.

Roelof (links) samen met zijn broer voor de winkel van hun ouders aan de Warmeerweg. Het pand is gesloopt. (1969)

Roelof woont zijn hele leven al in Emmermeer. Zijn ouders openden in 1960 hun tabaks- en boekenwinkel aan de Warmeerweg. ‘Destijds was dat de centrale kern van de wijk, waar de meeste voorzieningen waren.’. Tegenwoordig is deze kern van de wijk verplaatst naar de locatie van het winkelcentrum Emmermeer. ‘Vroeger speelden we vooral om en rond de winkel van mijn ouders. Zo ook bij de groentezaak van Kleefman, in de volksmond noemden we de winkel altijd Kleefkeutel. Geen idee waarom trouwens.’ Hier kwam de jeugd bij elkaar om samen tijd te spenderen. Zo werd er in het bos gespeeld, er werden hutten gebouwd en er werd kattenkwaad uitgehaald. ‘Echt de goede, oude tijd’.

Tijdens de opkomst van de industrie in Zuid-Oost Drenthe, groeide Roelof op in de wijk. De komst van de AKU (Algemene Kunstzijde Unie) gaf de regio een grote boost: ‘Ik kan mij nog heugen dat er enorm veel huizen werden gebouwd door de komst van de industrie’. Niet alleen de AKU, maar ook de Enkalonfabriek zorgde voor meer banen en dus meer interesse in woningen. Men was op zoek naar betaalbare huizen, die geschikt waren voor gezinnen. ‘In Emmermeer was er nog genoeg ruimte om flink te bouwen, en dat werd gedaan. Zo kregen wij er in vrij korte tijd, veel nieuwe buren bij.’

‘Daarvoor werkte men in het veen en turf, maar door de opkomst van andere brandstoffen verdween dit langzamerhand. Die cultuur, van hard werken en weinig zeuren bleef daardoor wel hangen in de wijk. Dat past ook perfect in een arbeiderswijk zoals Emmermeer.’

De herkenning van dezelfde wijk als vroeger, is verdwenen. ‘Tegenwoordig herken je praktisch niets meer van vroeger. Er zijn genoeg mensen die terugkomen om een kijkje in de wijk te nemen, maar die herkennen alleen de straatnamen nog. Er is al een groot deel gerenoveerd en vernieuwd. Dit is natuurlijk ontzettend jammer, omdat dit de sfeer heeft veranderd. Maar nostalgie zal altijd blijven in je geheugen, dus daar heb ik geen gebouwen of andere plaatsen voor nodig. Al de oude huizen en gebouwen waren ook toe aan vervanging, dat zeker. Maar ik heb wel het gevoel dat de angel een beetje uit de wijk is gehaald. Diezelfde sfeer als vroeger, krijgen we nooit meer terug. Dat heeft er natuurlijk ook mee te maken dat de tijden zijn veranderd’.

De door Roelof benoemde sfeer, zijn in oude foto’s van de wijk terug te zien. Je ziet de wijk de uitstraling hebben van een arbeiderswijk, met veel winkel- en woonpanden. De lettertypes op de gevels van winkels ademen de jaren ’70, de tijd waarin Roelof als tiener opgroeide, en dat waren ook de gloriedagen van de wijk. Totdat er een negatieve ontwikkeling plaatsvond in de wijk.

Emmermeer in aanbouw (jaartal onbekend)

‘Vanaf de jaren ’80 kwamen er andere mensen de wijk in. Het één heeft natuurlijk niet per se verband met het andere, maar er kwamen meer mensen van buitenaf in Emmermeer. De woningnood was hoog dus er kwamen goedkopere woningen bij, en mensen van dezelfde ‘klasse’ werden bij elkaar geplaatst. Vanaf die tijd zag ik dat de criminaliteit en overlast toenam. Dat is nooit een goed teken, en het is meerdere keren aangegeven bij instanties.’ Roelof verteld ook dat de politie bijvoorbeeld niet genoeg manschappen heeft om problemen tegen te gaan. Dat er zulke problemen zijn die niet zomaar kunnen worden opgelost, doet voor de echte Emmermeerders pijn. ‘Het doet zeer om je oude wijk zo te zien, helemaal omdat we dit allemaal hebben opgebouwd’.

Volgens Roelof is het ‘neerbuigend kijken’ richting Emmermeer wel verdwenen: ‘Dat valt op zich wel mee, ik denk dat dat pak ‘m beet dertig of veertig jaar geleden wel anders was. Dat komt ook omdat de bevolking een beetje de onderlaag is. Toen de renovaties begonnen, kwamen er ook mensen die wat meer te besteden hadden, dus toen verdween een deel van de onderste laag.’ Er ontstond in Emmermeer meer een mix van bevolkingslagen. Hier moesten inwoners van de wijk wel aan wennen. ‘Maar dat gaat tegenwoordig gewoon goed, dat merk ik wel. De socialen trekken elkaar natuurlijk ook aan. Toch ben ik wel trots op mijn wijk dat deze verandering zo goed is verlopen, ook de laatste tientallen jaren met de komst van de buitenlanders.’

De goede, pure herinneringen: dat wil Roelof verwerken in zijn nieuwe boek. Niet alleen zijn eigen meegemaakte verhalen, maar juist van anderen die herinneringen hebben aan de wijk. De meeste herinneringen gaan over de scholen, de winkel van Kleefkeutel en spelen in het bos. De vraag hoe Roelof de wijk Emmermeer in één woord zou samen vatten, vind hij een moeilijke: ‘Vriendelijk, sociaal en de meesten zouden ook zeggen: ik ben hier geboren, en ik ga hier ook dood.’