Achtervolgt door een kwispelende viervoeter loopt Lieke van Amerongen door de gangen van basisschool de Spinner. Kinderen van de onderbouw kijken meteen op van de aanwezigheid van schoolhond Buddy. “Mag ik hem aaien?” vraagt een leerling enthousiast. “Nu even niet, Buddy is even bezig,” zegt Lieke tegen de jongen terwijl zij samen met haar hond de trap op loopt.

Zo’n vijf jaar geleden spreekt Lieke van Amerongen, juf op basisschool de Spinner, uit dat zij graag met een schoolhond zou willen werken. Eén jaar geleden komt deze droom dan ook tot werkelijkheid. De Enschedese school in de wijk Pathmos gaat werken met een schoolhond. Zij zijn echter niet de enige school. Zo wordt het aanschaffen van een schoolhond in Nederland steeds populairder.

Populariteit

De afgelopen jaren zie je steeds vaker dat scholen gebruik maken van de zogenaamde schoolhond. De populariteit is er dan ook niet voor niets. Zo verschijnen er steeds meer onderzoeken waaruit blijkt dat een hond op school positieve effecten heeft op het leergedrag en de sociale vaardigheden van de leerlingen. “Uit onderzoeksresultaten blijkt gewoon dat je er niet omheen kan dat het daadwerkelijk helpend is,” geeft Anouk Wierema Kosters van Kids4ward aan. Zij houdt zich samen met haar collega Chris Voorpostel bezig met de ondersteuningsbehoeften van kinderen. Dit doen zij voornamelijk met de inzet van honden. Toch is de populariteit van het fenomeen niet altijd positief volgens Chris Voorpostel. “Het is ook voor een deel een hype. Je ziet dan ook dat er aanbieders en opleiders zijn die het uitmelken.”

Kinderen en dieren

Het idee van een schoolhond op basisschool de Spinner is vijf jaar geleden bij Van Amerongen ontstaan. Ze legt het idee voor omdat zij ziet welke impact dieren op kinderen kunnen hebben. Uit eigen ervaringen merkt ze dat autistische kinderen veel rustiger en spraakzamer worden in het bijzijn van een paard. “Een jongen die bijna niet praat ging op een paard zitten en die begon in een keer te praten. Daar kreeg ik hele verhalen uit terwijl hij dat normaal niet zou vertellen,” aldus Van Amerongen.

Daarnaast merkt Van Amerongen dat dieren ook op haar een positieve impact hebben. “Als ik mezelf niet fijn voel, dan ga ik ook het liefst op de bank liggen met mijn hond of katten. Zij zijn er voor je en die ervaring wilde ik heel graag met mijn werk combineren.” Van Amerongen bedacht dit idee jaren geleden al. Toch kwam het plan pas later uit de voeten. “Als ik iets doe, dan wil ik het ook goed doen,” zegt ze hierover.

Opleiding

Van Amerongen steekt voordat Buddy als schoolhond aan de slag kan gaan enorm veel tijd in het doen van research. Daarnaast volgt ze samen met haar hond een opleiding. Deze opleiding richt zich voornamelijk op het kijken naar het gedrag van de hond. Dit is enorm belangrijk, omdat een hond verkeerd zou kunnen reageren wanneer hij zich niet op zijn gemak voelt. Om incidenten voor te kunnen zijn en om de belangen van Buddy voorop te kunnen zetten koos Van Amerongen voor het afronden van deze opleiding. Volgens haar is dit dan ook erg belangrijk. “Het is veel meer dan alleen mijn huisdier naar de klas meenemen,” zegt ze hierop.

De meerwaarde van een schoolhond

Dat verschillende Nederlandse scholen zoals basisschool de Spinner een schoolhond inzetten gebeurt niet zonder reden. Zo is uit verschillende onderzoeken gebleken dat de inzet van zo’n vrolijke viervoeter op school een enorme meerwaarde heeft. Aan de slag gaan met honden in een werkgebied, zoals een school, zorgt volgens Voorpostel dan ook voor enorm positieve ervaringen. “Met honden werken is naar het idee van kinderen gewoon spelen. Toch worden zij ondertussen gecoacht door mij. Het is dus erg laagdrempelig en afwisselend.”

Uit onderzoek over het effect van de interactie tussen basisschoolleerlingen en honden blijkt dat er verschillende positieve effecten door deze relatie ontstaan. Zo heeft het hebben van een schoolhond niet alleen effect op het leergedrag van de leerlingen, maar ook op de sociale-vaardigheden van kinderen. Een school kan dus op meerdere punten profiteren van een schoolhond.

Leergedrag

Kids4ward geeft aan dat veel mensen zich afvragen of een schoolhond in het klaslokaal afleidend zou kunnen zijn. Dit is echter niet het geval. Een hond zorgt er volgens hen namelijk voor dat leerlingen juist meer motivatie krijgen. “Een hond geeft op een bepaalde manier feedback, dus die laat in zijn lichaamstaal eigenlijk iets zien wat kinderen heel gemakkelijk accepteren,” geeft Wierema Kosters aan. Volgens haar accepteren kinderen minder snel feedback van volwassenen zoals een leerkracht. “Als een kind niet oplet gaat een

hond erbij staan of legt hij zijn kop op schoot. Hierdoor wordt een kind eigenlijk toch getriggerd om actief aanwezig te zijn. Zonder dat dit altijd negatieve feedback oplevert van een volwassene,” aldus Wierema Kosters.

Ook Van Amerongen merkt dat schoolhond Buddy een positief effect heeft op de motivatie en het leergedrag van haar leerlingen. “Als leerlingen even moeite met iets hebben dan komt Buddy even letterlijk de neus onder de hand steken van: kom op je kunt het,” geeft ze aan. Daarnaast merkt zij dat haar leerlingen het lezen steeds leuker beginnen te vinden. Zo gaat de hond vaak bij de lezende kinderen liggen. Dit maakt het lezen voor de kinderen leuker. “Het effect is dat de kinderen dan meer gaan lezen en daarin ook sprongen maken,” geeft Van Amerongen aan.

Sociale vaardigheden

Naast de positieve effecten rondom het leergedrag van de leerlingen heeft een schoolhond dus ook effect op de sociale vaardigheden van een kind. Een hond in de klas heeft namelijk effect op onder andere: het verantwoordelijkheidsgevoel, de sociale samenhang en het zelfvertrouwen van de leerlingen.

Het verantwoordelijkheidsgevoel van de leerlingen wordt enorm verhoogd door het hebben van een hond op school. Kinderen leren namelijk over de behoeftes van de hond. Deze hond kan zichzelf niet redden zoals een persoon dit kan. Daarom moet hij ook verzorgd worden. De leerlingen van basisschool de Spinner moeten er met zijn allen dan ook voor zorgen dat er een schone omgeving is. Op deze manier krijgen de kinderen een hoger verantwoordelijkheidsgevoel. “Ze letten allemaal op als Buddy een klas binnenkomt, want de hele school weet dat er bijvoorbeeld nergens chocola mag liggen,” geeft Van Amerongen aan. Daarnaast maakt zij met schoolhond Buddy een koppeling naar het zorgen voor anderen. “Het zorgen voor elkaar gebeurt heel makkelijk bij Buddy, maar soms niet bij een medeleerling,” aldus Van Amerongen.

Het hebben van een hond op school zorgt ervoor dat kinderen meer sociale contacten in hun klas leggen. Kinderen krijgen namelijk sneller de neiging contact met elkaar te zoeken in het bijzijn van een hond. “Ze willen samen wat doen met de hond en hebben een gezamenlijk onderwerp om over te kunnen praten,” geeft Voorpostel aan.

Van Amerongen merkt ook dat in haar klas sprake is van een nieuwe sociale samenhang sinds de komst van Buddy. “In één keer zitten er kinderen naast elkaar die normaal niet naast elkaar zitten, want ze willen allemaal naast Buddy zitten met het lezen,” geeft ze aan. Of deze bevordering van de sociale samenhang volledig door de schoolhond komt weet Van Amerongen alleen niet. “Ik geloof niet dat het allemaal door Buddy komt, maar ik denk wel dat hij daar een positief effect op heeft.”

Als laatste heeft een schoolhond ook nog eens effect op het zelfvertrouwen van leerlingen. Zo kunnen de leerkrachten de kinderen met een hond aan de slag laten gaan. Dit kan bijvoorbeeld een opdracht zijn als duidelijk zijn naar een hond. Door het

uitvoeren van deze opdrachten leren kinderen hoe zij duidelijk moeten zijn en zelfverzekerd moeten overkomen. Doen zij dit niet dan reageert een hond niet. Van Amerongen zegt dan ook altijd naar de kinderen: “Als Buddy het niet snapt, dan snappen andere kinderen jou ook niet.” Door op deze manier met een hond aan de slag te gaan leren leerlingen op een positieve manier meer zelfvertrouwen te krijgen. Mocht het fout gaan dan maakt dit voor een hond ten slotte niet uit. “Als het fout gaat is hij het morgen alweer vergeten. Honden hebben geen vooroordeel,” geeft Voorpostel aan.

Onderdeel van het team

Volgens Wierema Kosters van Kids4ward zou in de basis elke school kunnen werken met een schoolhond. Toch zit hier voor haar wel een randvoorwaarde aan. “Je moet er wel goed over nadenken, omdat er heel veel verantwoordelijkheid bijkomt. Je moet heel erg strak en duidelijk zijn waari

n je vooral de hond beschermt, maar ook de kinderen.” Kids4ward hoopt in ieder geval dat mensen zich beter kunnen beseffen hoe waardevol een schoolhond wel niet kan zijn.

Op basisschool de Spinner beseffen ze in ieder geval wel hoe waardevol Buddy is. De schoolhond is nu net iets langer dan een jaar aanwezig op de school, maar is al helemaal onderdeel van het team. “Zelfs collega’s missen buddy wanneer hij er niet is,” geeft Van Amerongen aan. Ze is dan ook erg blij dat haar hond zo goed in de school ontvangen wordt. “Ik ben daar heel trots op dat we dat toch hebben bereikt met zijn tweeën.”