Het is zondag 21 juli 2024. Een dag die voor veel bewoners uit de Enschedese wijk Pathmos nog goed op hun netvlies staat. Terwijl de straten in de wijk nog vol staan met plassen van de hevige buien van de dagen ervoor, trekt een zware regenbui over de wijk. Ook in de Willem de Clercqstraat, waar de vijftigjarige Floris Penders woont, komt de regen met bakken uit de lucht vallen. Deze regenbui is dan ook niet te vergelijken met de buien van de dagen ervoor.

De grote hoeveelheid regen zorgt ervoor dat de straten op een snel tempo vollopen met water. Het regenwater stijgt snel en dit gaat niet onopgemerkt bij Floris. Regenwater vloeit langzaam bij zijn voordeur het huis binnen. Snel pakt Floris enkele handdoeken om het tegen te houden. Het water blijft echter maar stromen. Floris merkt dat het op gegeven moment zelfs zoveel wordt dat het plaatsen van

handdoeken geen zin meer heeft. Het water stroomt langs de handdoeken naar binnen. Floris probeert nog snel enkele bezittingen omhoog te plaatsen. Veel kan hij niet redden, want wanneer hij zich omdraait ziet hij dat het regenwater aan de achterkant van zijn huis veel hoger staat. Het water staat in zijn achtertuin staat zelfs zo hoog dat het zitvlak van zijn tuinstoel ondergelopen is.

Terwijl de regenbui langzaam ten einde komt denkt Floris nog: “Het houdt eindelijk op.” En op dat moment spuit rioolwater via de afvoerputjes en zijn wasmachine omhoog. Het water in zijn huis komt nog weer hoger te staan. Op dit moment denkt Floris: “Ik kan alles weggooien.” Een ding wist hij in ieder geval zeker: “De ellende was nog maar net begonnen.”

“We hebben slecht nieuws”

“We hebben slecht nieuws,” dat is hoe de verzonden brief van de locoburgemeester Jeroen Diepemaat en directeur Leon Buiting van de Woonplaats aan de getroffen bewoners begint. De brief wordt vervolgd met: “Door de grote waterschade kun je niet in jouw huis blijven wonen. Wij zorgen voor een vervangende woning.” Met deze brief wordt aan de getroffen bewoners met een woning van wooncorporatie de Woonplaats duidelijk gemaakt dat hun woning onbewoonbaar is. De wateroverlast heeft in deze huizen voor enorm veel vocht- en schimmelproblemen gezorgd. De GGD heeft vanwege de gezondheidsrisico’s het advies gegeven om de woningen onbewoonbaar te verklaren.

De brief maakt verder duidelijk dat de getroffen bewoners met deze wisselwoningen “volledig ontzorgt” zullen worden. Dit ontzorgen is volgens meerdere bewoners alleen tot op de dag van vandaag nog niet gebeurt. Getroffen bewoners uit Pathmos melden dat zij in enorme onzekerheid leven. Voor hen is het nog steeds niet duidelijk wat er met hun woning gaat gebeuren. Daarnaast zijn de omstandigheden in sommige wisselwoningen ook nog eens erg matig, wat problemen met zich meebrengt. Maar wat doet de onduidelijkheid en het verblijf in de wisselwoning nou met de bewoners en welk effect heeft dit op hun connectie met de wijk Pathmos?

Van de koude kermis terugkomen

Als een van de eerste bewoners krijgt Floris een wisselwoning toegewezen. Vooraf mag hij net als andere bewoners alleen niet kijken naar de wisselwoning. De bewoners weten hierdoor niet in wat voor wisselwoning zij terecht komen. “Daar zijn heel veel mensen van de koude kermis teruggekomen, omdat die woningen gewoon compleet niet in orde waren,” geeft Floris aan. Na een protest van de bewoners is dit beleid dan ook aangepast.

De eerste wisselwoning die Floris krijgt staat op de campus van Universiteit van Twente. Ook deze wisselwoning wordt in minder goede toestanden opgeleverd. “Het was één grote bouwval. Vies, goor en de spullen waren kapot,” zegt Floris terwijl hij zijn telefoon erbij pakt. Hij opent zijn galerij en haalt een foto van zijn eerste wisselwoning tevoorschijn. “Dit keukenblad hoort zwart te zijn, maar heeft alle kleuren van de regenboog. Dus om aan te geven: dat was geen succes.” Na drie weken wordt Floris door de Woonplaats naar een andere woning geplaatst.

Nog steeds niet perfect

Momenteel bevindt Floris zich in een wisselwoning in de Enschedese wijk Twekkelerveld. Het is een klein appartementje op de eerste verdieping. De woning ziet er op het eerste oog prima uit, maar perfect is hij volgens Floris niet. “Dit is niet je eigen huis natuurlijk. Dat vind ik er wel van.” Het grootste probleem van zijn huidige wisselwoning zit hem vooral in de grootte. “Ik ging van tachtig of honderd vierkante meter naar veertig. Dat is de helft kleiner. Ik kan geen bureau kwijt hier, ik kan eigenlijk niets hiermee,” geeft Floris aan. Terwijl hij rondkijkt in zijn woonkamer met een kleine bank en twee stoelen voegt hij daar nog aan toe: “Als ik met kerst mensen wil uitnodigen, waar moet ik ze dan laten?”

Het zitten in een wisselwoning brengt voor de bewoners daarnaast ook een hoop met zich mee. Volgens Floris voelen meerdere bewoners zich gestrest, in de steek gelaten of soms vereenzaamd. “Als je niet uitkijkt word je depressief,” voegt Floris daar nog aan toe.

Onzekerheid

Inmiddels is het ruim vier maanden na de wateroverlast in Pathmos. Alle getroffen bewoners zijn hun woningen uit, maar een plan voor de herstelwerkzaamheden is nog steeds onbekend. Leon Buiting, directeur van de Woonplaats, heeft eerder wel aangegeven dat de woningen zo aangetast zijn dat de herstelwerkzaamheden minimaal een half jaar zullen duren. Momenteel spreekt de wooncorporatie van een uitvoering van herstelwerkzaamheden in maart. Dit is vijf maanden later dan dat de bewoners eerder te horen kregen.

Dat de plannen nog steeds onbekend zijn heeft te maken met de waterproblematiek in de wijk. Deze problemen rondom de waterhuishouding en riolering vinden al jaren plaats in Pathmos. Om deze reden gaven bewoners aan dat zij niet willen terugkeren naar hun woning wanneer er niet gekeken wordt naar de waterbestendigheid van de huizen. Om de problemen op te lossen wil de Woonplaats in januari met een plan komen.

Tot nu toe is er dus nog enorm veel onbekend over de herstelwerkzaamheden die in de wijk zullen plaatsvinden. Dat brengt volgens Floris dan ook enorm veel frustratie met zich mee. “Die onzekerheid, die maakt je kapot. Er is geen duidelijkheid vanuit de gemeente en vanuit de Woonplaats. Ze houden de kaken stijf op elkaar,” geeft Floris aan. Volgens Floris duurt het dan ook veelte lang voordat het plan opgezet wordt. “Acht maanden om alleen een plan te presenteren vind ik heel lang, want dan moet alles nog gedaan worden,” geeft hij aan.

Onbegonnen werk

Floris heeft nog weinig vertrouwen in een goede terugkomst naar zijn eigen woning. “Ik heb er een hard hoofd in of dat überhaupt kan. Vocht en hoog grondwater dat kun je niet zomaar oplossen.” Het is volgens hem dan ook ongekend hoeveel er nog aan de huizen moet gebeuren. “Mijn grote angst aan de ene kant, maar ook hoop, is dat het platgegooid wordt en dat er nieuwbouw komt. Want eigenlijk is dit onbegonnen werk.”

Wonen in twee wijken

Voor nu probeert Floris zoveel mogelijk met de wijkbewoners in Pathmos in contact te blijven. Hij merkt dan ook dat hij en zijn buurtgenoten veel hechter zijn geworden. “Je hebt dat samen doorgemaakt en dus begrijp je elkaar.” Floris bezoekt nog bijna dagelijks de wijk Pathmos en probeert daarnaast met zoveel mogelijk andere getroffen bewoners in contact te blijven. Dit gaat doordat zij momenteel in verschillende wijken wonen alleen niet altijd even makkelijk.

In Floris’ huidige wijk merkt hij nog geen zelfde soort samenhang als in Pathmos. “Je leeft naast elkaar en niet met elkaar in een appartementencomplex,” geeft hij aan. Toch probeert Floris wel om connecties met Twekkelerveld te krijgen. Hij zou hier graag vrijwilligerswerk willen doen, net zoals hij dat in Pathmos doet. “Ik probeer het beste ervan te maken, terwijl ik eigenlijk weet dat dat niet gaat werken. En voor Pathmos ben ik gewoon aan het strijden.”