In het Friese dorpje Scharnegoutum, waar de tijd lijkt stil te staan en de sneeuwvlokken langzaam naar beneden dwarrelen, besluit Johan Ypma dat het de hoogste tijd is om zich bezig te houden met de kleintjes in zijn dorp. Als voorzitter van de speeltuinvereniging kan hij zich geen beter beeld wensen: het behouden van de activiteiten voor kinderen. Hiermee houdt hij de jarenlange tradities die de speeltuinvereniging heeft georganiseerd in stand.

Johan herinnert zich de vrolijke dagen die hij had toen hij als negen- of tienjarige jongen aan het spelen was in speeltuin of plekjes in de omgeving. Zijn eigen moeder nam deel aan de speeltuinvereniging toen Johan als kleine jongen zelf op pad ging in de speeltuin. Zo kreeg hij een uniek kijkje bij dezelfde vereniging. Vandaag de dag heeft de 45-jarige Johan een huis vol met warmte, drie vreugdevolle kinderen, een sprankelende vrouw, twee eigenzinnige katten en een stabiele baan vlakbij huis.

Spelen in de speeltuin

De speeltuin, vroeger de plek waar Johan zijn avonturen beleefde, maakt nu plaats voor zijn nieuwe missie. Namelijk: de bijdrage aan een actieve en bloeiende vereniging voor de kinderen in de gemeenschap. Terwijl hij aan zijn nieuwe levenspad begint te wennen, keek hij naar zijn eigen kroost en dringt het steeds meer tot hem door. De activiteiten die er nu voor kinderen georganiseerd worden, moeten blijven bestaan. Niet alleen voor de kinderen die nu al in de speeltuin spelen, ook de nakomelingen die nog moeten komen.

Samen met verschillende ouders uit het dorp bundelt Johan zijn ideeën voor geweldige activiteiten in Scharnegoutum tot een boordevolle agenda met leuke bezigheden voor de kinderen. Gelijktijdig zorgen de papa’s en mama’s ervoor dat de speeltuin er spik en span uitziet zodat hun kroost schoon kan ravotten in de speeltuin en zij niet struikelen over een banaan of vallen in reststukjes van een oud-colablikje. Door middel van een organisatorisch plan verdelen de ouders de taken van de vereniging onder elkaar, zodat elke hoek van de speeltuin grondig onderzocht wordt op resterende afvalstukken en de speeltoestellen bruikbaar zijn voor ieder kind.

De zorg ligt bij de ouders

De deuren worden van het slot gehaald en de prullenbak wordt naar binnen gebracht. Even controleren of de zandbak er netjes uitziet en een ronde lopen om te controleren of er geen restafval is blijven slingeren. Zodra alles tiptop in orde is, kan de speeltuin open voor het spelend publiek.

Als na een aantal uren de zon begint te verdwijnen en de maan langzaam aan de hemel verschijnt, sluiten de vrijwilligers de speeltuin weer af. Even kijken of de zandbak nog in dezelfde staat is als vanochtend. Nadat alles is bekeken, wordt het net strak over de zandbak heen gespannen zodat de katten geen schade kunnen aanrichten aan het zachte zand uit de zandbak. Nog een laatste ronde langs alle speeltoestellen, eronder, erachter en langs de hekken en zodra dat is gecheckt, kunnen de deuren van de speeltuin weer op slot.

Bijzondere spullen op vreemde plekken

In al die jaren dat de speeltuin open is, is er nog niks geks gebeurd. Tot één van de vrijwilligers een lange gekleurde staaf in de speeltuin vindt. Het lijkt op een lange legostick met een zwart tuitje aan de bovenkant. In de weken die erna komen worden er steeds meer gevonden. Niemand weet wat het is. Tot er op een dag een hand vol uit het gras wordt gevist. Gele, rode, oranje en zelfs roze legostaven liggen verspreid door de speeltuin.

Er verschijnt een foto in WhatsApp groepsapp van de speeltuinvereniging, de ogen van Johan worden groot en alle alarmbellen gaan af. Na wat over en weer berichten, zijn ze erover uit. Het zijn de elektrische sigaretten met smaak waar tegenwoordig veel jongvolwassenen er een van in hun zak hebben.

Het bestuur van de speeltuinvereniging is het beu, ‘er lopen hier ook kinderen van vier a vijf jaar rond, als die dit in hun mond terecht krijgen, kan dat heel gevaarlijk zijn,’ zegt Johan. Samen met de andere ouders besluit Johan richting de basisschool in Scharnegoutum te stappen. Dit tolereren wij niet, denkt hij. De vapes lijken niet meer op de elektrische sigaretten, maar meer op kleurrijk speelgoed waar de kleintjes zo mee kunnen spelen. Via geruchten kreeg het bestuur van de speeltuinvereniging te horen dat de vapes afkomstig waren van kinderen van groep 8. Een schokkende conclusie, de kinderen zijn maximaal twaalf jaar en zijn zes jaar jonger dan de toegestane leeftijd voor alcohol of sigaretten. Dus hoe komen ze aan deze gevaarlijke producten?

Verantwoordelijkheid ligt bij de school

Het bestuur van de speeltuinvereniging heeft een gesprek met de basisschool, hierin komt naar voren dat er iets moet gebeuren. Er wordt vrijwel direct actie ondernomen door het schoolteam, die dezelfde reactie had als alle ouders in de speeltuinvereniging en de omgeving. Op een bepaald moment komen er twee leerlingen van het toilet lopen en sleepten zij een smaakvolle geur achter zich aan. De leerkrachten vertrouwen de situatie niet en checken alle tassen. Er zijn hierop volgend drie leerlingen betrapt op het gebruiken en bij zich hebben van de vapes. De koters moesten zelf hun daden met hun ouders bespreken en vervolgens kregen ze allemaal een week later een lespakket over de gevaren van vapes en waarom je ervan af moet blijven.

Door de goede samenwerking tussen de speeltuinvereniging, de basisschool en de ouders van de kinderen hebben ze het probleem kunnen verhelpen. Na het lespakket en de gesprekken met de ouders blijven de kinderen van de vapes af. De kinderen zien het gevaar van de elektrische sigaretten in en hebben direct na het gesprek de vapes weggegooid. Ook zijn er geen smaaksigaretten meer in de speeltuin teruggevonden.