Wil je de kans dat je cyberslachtoffer wordt beperken tot het minimum, dan moet je online goed letten op je veiligheid en privacy. Maar om daar telkens zelf rekening mee te houden, kan nogal lastig blijken. Er is echter een handig middel om je te helpen met je onlineveiligheid en -privacy: een VPN. Maar hoe werkt dat nou precies?

Kortweg gezegd: Virtual Private Networks (VPN’s) versleutelen je internetactiviteit. Dat houdt in dat niemand kan traceren wat je aan het doen bent online. Ook niet je werkgever of de autoriteiten, zoals nog wel zou kunnen als je ‘anoniem’ surft in incognitomodus. Je ‘leent’ als het ware IP-adressen (die de VPN uit een hoge hoed tovert), en bent zo veel lastiger te traceren. Er kunnen meerdere toepassingen hiervoor zijn. Natuurlijk, je kunt het gebruiken voor criminele activiteiten, maar ook als je niet het slechte pad op wil, zou een privénetwerk voor je eigen onlineveiligheid en -privacy best nuttig kunnen zijn. Met behulp van VPN-expert Rob Tigchelaar zetten we een aantal nuttige toepassingen op een rijtje. Maar laten we de addertjes ook zeker niet vergeten.

Beveiligde wifiverbinding

‘Veilig’ op openbare wifi-netwerken inloggen, daar heb je meestal geen VPN voor nodig volgens Tigchelaar. Als je op een betrouwbare site surft zonder privénetwerk, kunnen hackers over het algemeen niet zomaar bij je gegevens als ze de site weten te kraken. De meeste sites en apps hebben hun online-omgevingen zelf namelijk al versleuteld. Dat kun je ook zien als je naar de webadresbalk kijkt; als je helemaal links een slotje ziet is je verbinding gewoon beveiligd, met of zonder VPN. Zie je echter een driehoekje met een uitroepteken daarin, dan heeft de site de beveiliging níét voldoende op orde. En ja, als hackers dan de site kraken en jij gevoelige gegevens daar hebt gedeeld (zoals wachtwoorden), dan kunnen die dus wél op straat komen te liggen. Ténzij je een VPN gebruikt, dus, want dan zien hackers door de versleuteling enkel wat warcodetaal in plaats van jouw gegevens.

Virusscanner

In bepaalde gevallen zijn VPN’s ook in staat te werken als een soort virusblocker. Nu zou je voor dit aspect alleen niet volledig op je privénetwerk moeten vertrouwen; het is volgens Tigchelaar zeer aan te raden om ook een antivirusprogramma te hebben. Die twee vullen elkaar juist aan; waar antivirusprogramma’s het harnas zijn, zijn VPN’s de camouflage. VPN’s kunnen goed preventief werken – door de encryptie is het een stuk moeilijker voor malware om je systeem binnen te dringen. Maar dit werkt niet waterdicht en zodra er wel een virus is binnengedrongen is je VPN machteloos. Alleen antivirusprogramma’s zijn in staat bestaande virussen op je computer op te sporen en te vernietigen.

Privacy

Door je anonimiteit zet je volgens Tigchelaar niet enkel cybercriminelen op een dwaalspoor, maar ook bedrijven die je data willen verkopen. Als adverteerders niet of nauwelijks kunnen traceren waar je bent en wat je doet, kunnen ze ook moeilijker advertenties voor je personaliseren en blijft je privacy gewaarborgd. Tenminste, zolang je niet inlogt. Want wat je doet op een ingelogd account kan nog wel door de site in kwestie getraceerd worden. En vergeet ook alsnog niet om je cookies uit te zetten (of om in incognitomodus te surfen) want ook mét VPN werken die nog. Al met al blijkt dus dat het, zelfs met privénetwerk, heel lastig is om volledig privé te internetten, maar je bent sowieso wel een stuk moeilijker te volgen.

Addertjes

Je moet niet denken dat je compleet onfeilbaar bent voor cybercrime met een VPN, of dat zoiets gebruiken een absolute no-brainer is. Zoals eerder al vermeld kun je gewoon nog virussen binnenkrijgen op je pc met een VPN en kun je gewoon nog getraceerd worden – een IP-adres is niet de enige spoor dat je online achterlaat (al is dat voor derden wel het makkelijkst te volgen). Ook zijn sommige sites volgens Tigchelaar tegenwoordig in staat te zien of je een privénetwerk gebruikt, en kunnen ze je daarom ook blokkeren. Zo weet Netflix vrij veel VPN’s te herkennen en te weigeren, waardoor films/series proberen te kijken die bijvoorbeeld alleen op de Amerikaanse Netflix staan, wellicht uitdraait op een grote teleurstelling.

Niet alleen om deze reden moet je goed research doen naar bij welke VPN je een abonnement neemt. Er zit namelijk een enorm kwaliteitsverschil tussen; er zijn er zelfs een aantal zónder no-logbeleid. Dat houdt in dat ze je VPN-activiteit gewoon kunnen traceren en vervolgens je gegevens door kunnen verkopen aan derden. Oftewel, ze doen doodleuk hetgeen wat je juist probeert te voorkomen. Ook is internetsnelheid nogal een dingetje. Veel VPN’s zorgen er namelijk voor dat de snelheid waarmee je internet nogal wordt vertraagd. Deze twee aspecten zijn het belangrijkst om in je achterhoofd te houden als je opzoek gaat naar een geschikt privénetwerk, maar houdt er wel alvast rekening mee dat als je een goedwerkende VPN wil, je niet wegkomt met de gratis opties.