Goedemiddag,

Mijn naam is Auke de Groot senior, 68 jaar en geboren en getogen Staverse. Mijn vraag: kunnen jullie meewerken aan betaalbare woningen voor de Staverse jeugd in Koepoort? Staveren als toegangspoort voor de recreatie in Friesland, heeft de jeugd nodig om te blijven bestaan. Als er geen jeugd meer is, dan is er geen verenigingsleven meer, geen scholen, geen feesten, geen winkels en geen horeca. Dan hebben we straks een bejaardencentrum en recreatiehuizen. Hoe kunnen jullie meewerken aan het bouwen van recreatiewoningen, terwijl er een landelijk tekort aan huizen is? Luister alsjeblieft wat meer naar de Staverse bevolking! Dankjewel.

Daar komt hij aan. Op de fiets, jasje open en een lach op zijn gezicht. ‘’Je wilt een rondje maken door Staveren toch? Laten we gelijk beginnen.’’ Hij is één van de beste gidsen die je je kan wensen. Auke de Groot is een trotste inwoner van Staveren. Hij groeide hier op. Werd hier vader en is inmiddels een trotse opa. Het familiebedrijf van de Groot bestaat dit jaar precies 120 jaar. De bedrijven zijn onlosmakelijk verbonden met de stad.  Het begon als zeilmakerij en nu vier generaties verder nog steeds actief. Nu zijn het namelijk twee bedrijven. Er is een scheepstuigerij en de kinderen van Auke hebben het bedrijf in de olietransport van hem overgenomen. De bedoeling is dat de kleinkinderen van Auke het later weer overnemen, maar kunnen zij nog wel in Stavoren blijven wonen? De stad verandert namelijk en er is steeds minder plek voor onder andere de jeugd. Hier maakt Auke zich zorgen over en we hebben besloten om een wandeling te maken.

Het is een kalme voorjaarsdag in Staveren. Je komt een handjevol mensen tegen op straat. De eerste straat waar we ingaan is gelijk al heel belangrijk voor Auke. Het is naast de sluis bij de oude haven. Auke is in deze straat opgegroeid. ‘’Deze sluis bestaat al sinds 1576 en in het huis ernaast woonde ik. Wat ik mij nog kan herinneren van die tijd is dat ik hier altijd verstoppertje speelde met mijn vrienden uit de buurt. We wisten dan precies welke stegen we in moesten gaan en waar we ons konden verstoppen. Een mooie tijd,’’ glimlacht hij. We vervolgen onze weg. In gedachten ziet Auke de groentewinkels, slagerijen en het postkantoor van vroeger. Typerend voor de jeugd van Auke is het huis van de ‘’televisieman’’. Op deze plek was het huis met de enige televisie in die tijd. ‘’ Iedereen kwam bij hem langs om tv te kijken. Dan stonden er tien paar schoenen voor de deur en zaten we allemaal voor de buis gekluisterd.’’

D

Het huis van de ”televisieman”

Tijdens de wandeling vertelt hij over het ontstaan van de familiebedrijven. Auke zijn opa, Meindert, begon in 1904 een zeilmakerij. Het bedrijf werd later een oliehandel en kwam uiteindelijk in de olietransport terecht. De derde generatie, Auke en zijn broer Henk, namen het bedrijf over en splitste zich na 12 jaar op. Henk ging verder als scheepstuigerij en Auke nam de olietransport op zich. Auke heeft verschillende schepen gehad. De Stavere, Stavordia en Starum. Ze zijn allemaal vernoemd naar de geliefde stad. Nu is Auke met pensioen en hebben zijn kinderen het bedrijf overgenomen. Al generaties is de identiteit van de familie de Groot verweven met het bedrijf. De twee bedrijven staan symbool voor continuïteit en loyaliteit. Want zoals ze zelf zeggen: ‘’mondelinge akkoorden werken nog op deze plek.’’ Dit maakt het gevoel voor Staveren nog sterker. In beide bedrijven zie je veel referenties naar vroeger. Je ziet oude borden, onderdelen van schepen en zelfs oude schepen die nog in takt zijn. Ieder onderdeel is wel verbonden aan verhalen van vier generaties de Groot. Als levende erfenissen uit het bruisende verleden.

De wandeling met een stadsjongen als Auke, gaat precies op de manier hoe je het voor je ziet. Achter ieder gebouw, straat en grasveld zit een verhaal. Regelmatig gaat het vingertje even omhoog om een oude buurjongen, neef of medestedeling te begroeten. Soms wordt er even een tussenstop gemaakt voor een praatje over dingen waar je als buitenstaander niks van begrijpt. ‘’We kennen elkaar allemaal hier.’’ Daarom is zijn gevoel voor de stad zo sterk en hoopt Auke dat Staveren zo veel mogelijk hetzelfde blijft. ‘’Ik zie deze stad met de dag veranderen. Het wordt steeds stiller. In de winter is het altijd wat rustiger, maar er komen ook steeds meer tweede woningen.’’ Een voorbeeld hiervan is de befaamde wijk achter de Plus. Zo wordt deze wijk genoemd als wij aan de mensen vragen waar veel tweede woningen staan. Het zijn grote huizen aan het water waar de lichten bijna altijd uit zijn en waar vrijwel nooit auto’s voor de deur staan. ‘’Deze huizen zijn van mensen die driekwart van het jaar ergens anders wonen. Dit zorgt ervoor dat deze stad langzaam in slaap valt en nog rustiger wordt. Ik snap ook dat het allemaal niet hetzelfde kan blijven als 30 jaar geleden, maar ik hoop dat er zoveel mogelijk permanente bewoners blijven. De woningnood onder starters is een landelijk probleem. Ook hier in Staveren moeten er jongeren noodgedwongen uit hun stad verhuizen. Dat is echt zonde.’’ Auke praat hier ook over met zijn kinderen. Dan wordt er weleens gekscherend gezegd dat ze huisjes in de tuin moeten gaan plaatsen als de kinderen ouder worden en ze écht geen plek kunnen vinden.

Kijkend naar de woningnood onder starters, zorgen onder andere de recreatiewoningen ervoor dat er minder plek is voor hen. De grote luxueuze woningen aan het water waar driekwart van het jaar de lichten uit zijn, geven niet alleen Auke een onrechtvaardigheidsgevoel. Er zijn talloze verenigingen in Stavoren bezig om de toename van recreatiewoningen te stoppen. Auke zit bewust niet bij zo’n vereniging. ‘’Mijn broer heeft zich jarenlang ingezet voor de stad en er is niks uitgekomen. Ik weet dat de mensen van de verenigingen keihard hun best doen, maar er wordt uiteindelijk toch niet naar je geluisterd.’’ Zo blijft Auke met een machteloos gevoel toekijken naar hoe zijn Staveren verandert. Tóch heeft  Auke wel een bericht ingesproken. Gericht naar de gemeente. Dit geluidsfragment, ontvingen wij voor ons item over een nieuwbouwproject in Staveren. Toen hij hoorde dat wij wethouder Rietman gingen spreken, zag hij het als een kans om zijn zorgen te uiten.

We praten op kantoor van A. de Groot Olietransport verder over de levensfase waarin Auke zich nu bevindt. Hij heeft 50 jaar lang gewerkt en nu is hij gepensioneerd en een trotse opa. ‘’Ik merk dat ik nu meer waarde hecht aan het zien van oude bekenden. Vroeger had ik daar minder oog voor, maar nu vind ik dat toch heel erg mooi. Verhalen ophalen en met elkaar dollen.’’ Nu hij opa is, maakt hij zich nog meer zorgen om de toekomst van Staveren. ‘’Ik ben gewoon bang dat mijn kleinkinderen gaan opgroeien in een leeg Staveren. Dat zij niet, net als ik, zulke fijne herinneringen aan deze stad zullen hebben. Misschien kunnen ze niet eens een huis krijgen hier. Daarom vind ik die ontwikkeling van tweede woningen hier ook niks. Het beeld van Staveren als spookstad, wordt daardoor alleen maar groter.’’ Dit wil Auke voorkomen. Daarom vond hij het ook tijd zijn stem te laten horen. De woonsituatie in Stavoren is herkenbaar voor veel kustgebieden in Nederland. Grote projectontwikkelaar kopen vastgoed om er luxe recreatiewoningen van te maken. Deze woningen zijn onbetaalbaar voor starters uit de regio.

De kleinkinderen van Auke zijn nu nog jong en onbevangen. Zij merken deze ontwikkeling nog niet. Daarom spelen de zorgen van Auke nu nog voornamelijk in zijn hoofd en gelooft hij niet meer in het ondernemen van actie. Wat overblijft is zijn ingesproken bericht. Het nieuwbouwproject Koepoort gaat door en mede door het fanatisme van de inwoners van Staveren, zijn er meer starterswoningen in het plan gekomen. Een mooi voorbeeld van wat je met inzet allemaal kunt bewerkstelligen. Zodat de jeugd ook in een mooi en levendig Staveren kan opgroeien.

Een bezoek aan Museum ’t Ponthús