Uit een onderzoek van het KWR Water Research Institute blijkt dat er in Leeuwarden naar verhouding meer softdrugsafval in het rioolwater zit dan in Amsterdam (NOS, 2023).

Dit is opvallend: een onschuldig Fries stadje met zo’n hoge drugsconsumptie. En dat is niet het enige waar Leeuwarden mee te dealen heeft. Criminaliteit en een lage sociale cohesie zijn namelijk grote problemen in Leeuwarden, en dan voornamelijk in het veiligheidsrisicogebied de Vlietzone.

“Wat het probleem is in de Vlietzone zijn de goedkope huisjes en de zorginstellingen”, zegt Willem Feenstra, wijkagent van Tjerk Hiddes en Cambuursterhoek. “Er zijn heel veel huisjesmelkers, die niets aan het onderhoud van het pand doen, waardoor de huur ook zo laag is. En als je een maand niet betaalt, gooien ze je eruit. Dat zorgt ervoor dat de sociale cohesie hier zo laag is, en dat is de basis van het probleem”, Aldus Feenstra

“De Zuidvliet straat noemen ze de ‘zorgboulevard’. Hier, vanaf de rotonde tot aan het einde van de straat, zijn er voornamelijk zorginstellingen. Connecting Hands, Amaryllis, Strong ID en Fier zitten hier ook. Vooral veel drugsverslaafden. Al die instellingen krijgen een hoop geld, en er zit ook wel hulp op, maar ze zitten wel tussen de woonwijken. En dat zorgt voor veel problemen”, vertelt hij verder.

Het valt dus op dat zorginstellingen een basis vormen voor veel problemen. Uit het dossier: ‘zorginstellingen’ van Stichting Vlietwaardig is op te maken dat hierdoor een specifieke, hulpbehoevende doelgroep zich erg in de wijk centraliseert. Kamers worden niet meer alleen aan studenten, maar ook aan cliënten verhuurd. Twee doelgroepen die  bekendstaan om de overlast die zij bezorgen. En dit zorgt voor een vicieuze cirkel: gezinnen kiezen ervoor om te verhuizen, en hiervoor in de plaats komen dan weer huisjesmelkers.

Feenstra heeft in de afgelopen 25 jaar ervaren hoe deze zwakke sociale cohesie invloed heeft op het onderlinge contact in de wijk: “Buurtbewoners wantrouwen elkaar en overal is drugs te vinden. Buren hebben voortdurend ruzie en om deze redenen beginnen mensen weg te trekken. Het zorgt voor een ontevreden, maar ook ongezonde sfeer om in te wonen.”

De vijftigjarige Gerda beaamt dit gevoel: “’s Avonds ga ik niet graag alleen over straat, dat voelt niet goed. Vroeger durfde ik dat nog wel, ik woon hier nu inmiddels twintig  jaar, maar toen was ik jonger en had ik meer lef. Laatst is er ook bij mij in de straat een ruit ingegooid. Dan komt het ineens wel dichtbij. Maar het zorgt wel voor een gevoel van saamhorigheid met de mensen die je wél goed kent, je zit er toch uiteindelijk samen in.”

Veiligheidsrisicogebied de Vlietzone heeft dus een hoop verbeterpunten. Gemeente Leeuwarden ziet dit ook in en heeft in het Wijkprogramma 2024 een aantal doelen op dit gebied vastgesteld. Zo is er dit jaar meer ingezet op aanpak van jeugdoverlast. Per locatie waar veel overlast voorkomt wordt een plan van aanpak gemaakt. Dit gebeurt in samenwerking met jongerenwerk, politie en straatcoaches. Ook is de gemeente bezig met een ‘pop-up bureau’. Door in gesprek te gaan met bewoners kunnen de handhavers op een laagdrempelige wijze overlastsituaties beter in beeld krijgen.

Dit zijn allemaal mooie ontwikkelen met als doel om de Vlietzone te verbeteren op het gebied van leefbaarheid en veiligheid, en zo een prettige omgeving te creëren voor bewoners in de wijk.