In de weekenden vermijden jongerenwerkers in Krakeel de straten vanwege een groep jongeren die voor een grimmige sfeer zorgt. Jasper Laaning, een jongerenwerker in de wijk, wijst op het gebrek aan een gezamenlijke visie binnen de gemeentelijke instellingen als belemmering voor een effectieve aanpak. Dit laat zien dat jongerenwerkers het moeilijk hebben omdat ze opdrachten krijgen van verschillende mensen in de gemeente en die mensen hebben allemaal andere prioriteiten waar ze op moeten letten.

Jongerenwerkers in Hoogeveen krijgen meestal hun opdrachten van de gemeente. Omdat de gemeente uit veel verschillende afdelingen bestaat, hebben jongerenwerkers vaak te maken met meerdere mensen die opdrachten geven. Jasper zegt: “In de gemeente zijn er soorten beleidsmakers die beslissingen maken en zij vinden allemaal andere dingen belangrijk voor het jongerenwerk.” De mensen die over veiligheid gaan, willen bijvoorbeeld dat jongerenwerkers zich richten op het voorkomen van problemen en overlast, terwijl mensen van de afdeling cultuur juist kansen voor jongeren willen benadrukken. Hierdoor wordt het moeilijk voor jongerenwerkers om hun werk goed te doen. Jasper legt uit:

“Soms zeggen de mensen die opdrachten geven dat we geen activiteiten mogen organiseren. Maar een paar maanden later komt er een project vanuit de gemeente waarin we juist allerlei activiteiten moeten organiseren. En dan moet ik dat doen. Dit soort dingen gebeuren ook op andere gebieden. Het lijkt erop dat verschillende afdelingen binnen de gemeente niet goed op de hoogte zijn van wat de anderen doen.”

Al geruime tijd vragen jeugdwerkers om verandering. En met succes. Op verzoek van de gemeente Hoogeveen bundelt expertisebureau BMC momenteel de gemeentelijke belangen, met als doel een professionele aanpak te ontwikkelen die iedereen moet gaan helpen: omwonenden, jongerenwerkers, diverse gemeentelijke afdelingen en bovenal de jongeren zelf. Alleen, is de situatie voor de jongeren van Krakeel werkelijk zo slecht? CBS-cijfers tonen toch fors meer meldingen van jeugdoverlast in de wijk Krakeel vergeleken met andere wijken in Hoogeveen: in 2022 waren er 148 meldingen, met het centrum op de tweede plaats met 61 meldingen en de overige wijken variërend tussen 7 en 38 meldingen. Belangrijk is te benadrukken dat dit ook jongeren van buiten Krakeel kunnen zijn. De Veiligheidsmonitor wijst rondhangende jongeren aan als het grootste overlastprobleem. Ook is de toename van drugscriminaliteit in Hoogeveen opvallend, vooral in vergelijking met Zuidwest-Drenthe waar Hoogeveen het meest ongunstig scoort, alleen gevolgd door Emmen. Ondanks deze zorgwekkende ontwikkelingen beschouwt de gemeente drugsgebruik niet als een bestuurlijke opdracht, een standpunt dat de Rekenkamer ter discussie heeft gesteld. In de gemeente Hoogeveen bestaat een aanzienlijk risico op jonge betrokkenheid bij drugscriminaliteit, waarbij 5,6 procent van de jongeren een verhoogd risico loopt. In de provincie Drenthe scoort alleen de gemeente Emmen iets ongunstiger met 5,7 procent.

Gekozen hangplekken

In Krakeel zijn bepaalde hangplekken favoriet bij jongeren. De Magneet en het parkje daarachter zijn hier voorbeelden van. Maar deze plekken vormen hierdoor wel een bron van de overlast. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) benadrukt de uitdagingen rond jongerenontmoetingsplaatsen, waarbij jongeren vaak niet de door de gemeente ingerichte plekken verkiezen. Jongeren vragen naar hun mening over het ontwerp van deze plekken is heel belangrijk, aangezien de plekken momenteel vaak kaal zijn en soms door een specifieke groep wordt geclaimd, wat de toegankelijkheid voor anderen beperkt. Hoe jongeren een hangplek kiezen wordt vaak bepaald door praktische redenen zoals gratis wifi, droge plekken en toegang tot een toilet. Als gemeente moet je daarop inspelen. Het is belangrijk dat de hangplekken midden in de buurt staan, zo heb je toezicht van volwassenen, wat ervoor zorgt dat criminaliteit veel minder snel voorkomt op deze plekken. Het nadeel is dat het risico op overlast hierdoor wel wordt vergroot.

De jongeren van Krakeel zijn het gedeeltelijk eens met wat het CCV zegt. Vinny (11) en Justin (12) herkennen er zich in dat ze vaak plekken zoeken waar wifi en toiletten aanwezig zijn. Met slecht weer moet er ook een mogelijkheid zijn om droog te zitten. Rondom buurtcentrum de Magneet, het park achter de Magneet en het winkelcentrum zijn daardoor geliefd. Dit betekent dat je tijdens het hangen veel buurtbewoners tegenkomt. Die kunnen last hebben van de muziek of het vuurwerk. Hoewel het CCV aangeeft dat dit wenselijk is, om het risico op criminaliteit te verkleinen, zien de jongens dit anders. Zij zouden graag zien dat er hangplekken komen op plaatsen waar ze andere mensen niet tot last zijn. Dus buiten de bebouwde kom, aan de rand van Krakeel. De jongens geven ook aan dat ze het erg leuk vinden wanneer er activiteiten georganiseerd worden. Een toernooi voor het computerspelletje Fortnite is hierbij hun favoriet. Daarnaast vinden ze het leuk om aan verschillende sporten mee te doen.

Hoopvolle initiatieven

Dat de overlast, die volgens buurtbewoners vooral door hangjongeren veroorzaakt wordt, ervoor zorgt dat niet alle bewoners prettig wonen in hun wijk is dus ook volgens Vinny en Justin niet de bedoeling. Er moet daarom een oplossing komen om de woonbeleving voor alle inwoners van Krakeel prettig te maken. Zo hebben meerdere buurtbewoners verschillende initiatieven bedacht om de overlast te verminderen.

“Probeer ze een klusje te geven waardoor de wijk er ook beter uit gaat zien. Bijvoorbeeld afval prikken of blikjes te verzamelen. Natuurlijk met beloning.” 

Naast het creëren van hangplekken in de buitenomgeving, zouden er volgens buurtbewoner Yordi nog meer activiteiten georganiseerd kunnen worden die jong én oud samenbrengen. En klinken er veel geluiden dat de aanwezigheid van wijkagenten, boa’s en handhavers essentieel is voor de wijk. Niet alleen voor de overlast, maar ook voor andere onveilige situaties die regelmatig plaatsvinden in Krakeel.

Of deze initiatieven daadwerkelijk invloed gaan hebben op het verminderen van de overlast is nog de vraag. Wel zou de gemeente Hoogeveen kunnen kijken naar de aanpak van andere gemeenten. In de gemeente Oldambt hebben ze bijvoorbeeld iets bedacht wat de jeugdoverlast heeft verminderd in hun McDonald’s filiaal. In het restaurant is overdag vlotte muziek te horen, maar ‘s avonds gaat de knop om. Dan komt er klassieke muziek uit de boxen. Volgens filiaalmanager Jeroen Kleve werkt deze aanpak wel. “Saaie muziek? Dat zou ik niet willen zeggen. Liever een aangepaste muziekkeuze. De grote groepen jongelui die we voorheen hadden, hebben we nu niet meer.” Misschien een initiatief om ook toe te passen in het wijkcentrum van Krakeel, wanneer daar wederom sprake is van jongerenoverlast.

De problemen waarmee jongerenwerkers in Krakeel te maken hebben, laten zien dat een goede aanpak belangrijk is. Door naar zowel jongeren als buurtbewoners te luisteren en te kijken naar wat in andere plaatsen heeft gewerkt, kan de gemeente Hoogeveen werken aan een oplossing. Zo kunnen ze de leefomgeving voor iedereen in Krakeel beter maken en de jeugdoverlast verminderen.