Dromen en ambities zijn voor iedereen verschillend. De één wil miljonair worden en de ander wil piloot worden, maar hoe maak jij jouw droom waar als het niet in het stereotype beeld past? Het CBS ziet veel verschillen in mannen- en vrouwenberoepen. Een man wordt vaker vrachtwagenchauffeur en een vrouw wordt vaker verpleegkundige, maar hoe zit het met het beroep radio dj? Van oudsher zit er vaker een man achter de knoppen als radio dj dan een vrouw. Maakt dit het dan ook moeilijker om als vrouw een plek te veroveren in dit mannenberoep?

Romy ter Harmsel (21) uit Enter droomt ervan om bij de radio te werken. “Ik wil sowieso iets doen met radio, maar ik weet nog niet precies wat. Ik zit nu op de KRO-NCRV Radioschool en naast het maken van een programma, leren we ook veel over het redactiewerk. Dat vind ik ook superleuk om te doen.” Romy heeft altijd al een voorliefde voor radio gehad. Haar vader had vroeger meerdere ‘internetradiostationnetjes’ en zo zat de achtjarige Romy al vroeg achter de knoppen om kinderliedjes te draaien. Jaren later kwam ze bij lokale omroep AAVISIE in Almelo terecht. “Ik leerde iemand kennen die vrijwilligerswerk deed bij Omroep Almelo. Ik ben toen meegegaan en ik was meteen verkocht,” vertelt ze.

Vrouwen op de radio

Hoewel Romy al aardig aan de weg timmert, zijn er vrij weinig vrouwen op de radio te horen. “Van oorsprong zijn we gewend om te luisteren naar een man. Zowel op de radio als een deskundige in een talkshow, maar ook op leidinggevende posities. In de beeldvorming worden vrouwen veel vaker in de ondersteunde rol geplaatst en mannen meer in de leidinggevende rol,” zo vertelt Janneke van Heugten, oprichtster van het mediaplatform ‘Vaker In De Media’. In vergelijking met vroeger zit er al wel een verandering in deze kwestie, vult Van Heugten aan: “Er zit wel verschuiving in, maar we lopen nog heel erg achter. We zijn nog niet gewend aan de vrouwelijke dj die onwijs hip en trendsettend is en dat is heel jammer, want zo missen er rolmodellen voor de komende generatie.”

“Ik hoorde ooit na een afwijzing via-via dat de baas mijn stem ‘te sexy’ vond.”

Uit onderzoek van PubliekPlein blijkt dat vrouwen nog steeds fors in minderheid zijn als het gaat om het beroep van radio dj, dan wel sidekick. Van de tien meest beluisterde en bemande radiostations in Nederland is het gemiddelde aantal vrouwen werkzaam als diskjockey of sidekick 7,9. Dat betekent dat er net geen acht vrouwen per radiostation actief zijn als radio dj of sidekick. Het gemiddelde aantal mannen werkzaam als diskjockey of sidekick bij de radio ligt aanzienlijk hoger: 23,2.

De Enschedese radio dj Marisa Heutink (42) werkt bij Radio Veronica, maar merkt ook dat het lastiger is om een plek achter de knoppen te verdienen als vrouw. “Het is niet altijd makkelijk om ertussen te komen. Ik heb leuke radiobaantjes aan mijn neus voorbij zien gaan. Zo hoorde ik ooit na een afwijzing via-via dat de baas mijn stem ‘te sexy’ vond. Ik heb nog nooit gehoord dat een mannelijke diskjockey een baan niet kreeg, omdat zijn stem als te sexy werd bestempeld,” onthult Heutink. Vaker wordt de vrouwenstem als het euvel gezien om vrouwen minder kansen te bieden op de radio. Radioprominent Erik de Zwart (63) kan zich hierin vinden en stelde bij BNR Nieuwsradio het volgende: “Mannen vinden vrouwen niet leuk op de radio, maar vrouwen ook niet.”  

Niet alleen de vrouwenstem wordt als argument gebruikt voor de hoeveelheid vrouwen op de radio, ook het technische aspect van het medium wordt gezien als iets voor mannen. “Over het algemeen is diskjockey natuurlijk ook een tikje een technisch beroep. Dat is misschien een schop tegen het zere been van de geëmancipeerde moderne vrouw,” suggereerde De Zwart bij BNR Nieuwsradio. Janneke van Heugten geeft aan dat vrouwen juíst geschikt zijn voor technische beroepen. “Radio is een combinatie van communicatie en techniek en het blijkt juist dat de meeste vrouwen oog hebben voor detail en heel erg goed functioneren in techniek, maar dat ze door de stereotypering tegen worden gehouden,” zegt ze.

“You can’t be what you can’t see.”

Stereotypen

Het najagen van een droom als het worden van radio dj als meisje is dus niet makkelijk. Dit komt echter niet alleen door de vrouwenstem of het technische aspect. Ook de stereotypering in de media zorgt voor een vertekend beeld. “Het is bewezen dat de stereotypering van vrouwen in de media ervoor zorgt dat meisjes andere beroepskeuzes maken. Het is niet zo dat alleen meisjes last hebben van een stereotypering. Jongens hebben hier net zo goed last van, maar jongens hebben wel een veelzijdig beeld aan rolmodellen die zij in de media voorbij zien komen,” stelt Van Heugten.   

Het gebrek aan rolmodellen is volgens Van Heugten één van de grootste problemen in het huidige radiolandschap. “You can’t be what you can’t see. Het is lastiger iets als een droom te zien op het moment dat je weinig rolmodellen om je heen ziet. De kans dat het überhaupt als droom bij jou opkomt, is een stuk kleiner, omdat het geen top of the mind beroep is als je geen voorbeelden in je omgeving hebt. Als de vrouwelijke rolmodellen in jouw omgeving en qua aanwezigheid in de media in het onderwijs of in de zorg werken, zullen jouw hersens dat beroep eerder als een reële toekomst optie zien,” legt ze uit.

Toekomstbeeld

Langzaam zit er een verschuiving in het huidige radiolandschap aan te komen. Er komen steeds meer vrouwen bij, maar diskjockey Heutink vindt niet dat er een vrouw achter de knoppen moet zitten, alleen omdat het een vrouw is. “Zelf wilde ik al jaren de Top 2000 presenteren. Dat gaf ik ook aan bij de toenmalige baas, maar vrouwen kwamen er niet tussen. Pas toen de politiek zich er mee ging bemoeien, veranderde er wat. Dat jaar was ik, samen met een vrouwelijke collega, de eerste vrouw die de Top 2000 presenteerde. Te gek natuurlijk, maar omdat de keuze voor mij ingegeven was door politiek advies, voelde het alsof mijn sekse boven mijn kwaliteiten als dj gesteld. Dat vond ik jammer,” stelt ze.

“Begin alvast bij de lokale media om vlieguren te maken.”

Van Heugten geeft aan dat het belangrijk is dat vrouwen net zo serieus worden genomen als mannen. “In het meest positieve geval zitten er evenveel mannen als vrouwelijke dj’s op primetime en worden ze niet weggestopt in de nacht of in het weekend. Het is belangrijk om die vrouwen echt de ruimte te geven en ze de kans te bieden op tijdsloten die ertoe doen,” zegt ze.

Als tip voor de jonge meiden die dromen van een carrière in de radiowereld geeft Van Heugten: “Begin alvast bij de lokale media om vlieguren te maken. Er zijn heel veel lokale radiostations en zij staan allemaal te springen om vrijwilligers. Neem gewoon contact met ze op. Het is superbelangrijk om veel vlieguren te maken.”

Romy ter Harmsel volgde dat advies al op en maakt wekelijks haar eigen radioprogramma bij Omroep Almelo. Daarbij volgt ze naast haar opleiding logopedie de KRO-NRCV Radioschool. Als alles mogelijk is, heeft Romy één ultieme droom: “Ik zou heel graag een leuk programma maken wat goed bij mij past. Het liefst op een radiozender met veel luisteraars, want radio is echt het mooiste medium dat er is.”

Dit artikel is geschreven door journalisten van PubliekPlein, een samenwerking tussen RTV Oost en studenten journalistiek. Zij publiceren verhalen en artikelen over dromen van inwoners van Noordoost-Twente. Wilt u uw verhaal doen, of wilt u meepraten over deze onderwerpen? Mail ons dan op infopubliekplein@gmail.com