Tien jaar geleden was Astrid Vrolijk, directeur van de Stadkamer, nog bang dat ze op een dood paard solliciteerde. “In die tijd waren we alleen nog een uitleenbibliotheek. Er was geen medialab, een studeerplek voor jongeren of een aantrekkelijke koffiecorner…”

Astrid daalt eerst af naar haar favoriete plek in de hele bibliotheek, de kinderafdeling. Ze verkiest de trappen boven de lange zilveren glijbaan, terugdenkend aan de tijd dat er een paar kasten met boeken voor kinderen stonden. Ze kijkt om zich heen en loopt met een omweg naar de sterrenhemel. Het is een donkere ruimte, waar een blauwe led-strip en kleine lichtspotjes aan het plafond zijn bevestigd. In alle hoeken liggen grote kleurrijke zitzakken, waar je het liefst even op neerploft. Astrid vertelt over de magische plek: “Soms liggen hier grote knuffels of spelletjes, het is de ideale plek voor kinderen om te relaxen of een boek te lezen.” De hele kinderafdeling is zo ingericht dat het voor kinderen aantrekkelijk is om te lezen, te knutselen of hun digitale vaardigheden te versterken.

Een bibliotheek die nooit verandert, is niet aantrekkelijk voor de klanten, vindt Astrid Vrolijk. Daarom hebben ze de hele kinderafdeling door de jaren heen ook veranderd. Voor alle kinderen is er wel iets. De afdeling is deels samen met kinderen gemaakt, zij mochten hun mening geven en daar gingen studenten van kunstschool Cibap mee aan de slag. Met de krijtbordmuur, het levensgrote boek en speelhoek is deze kinderafdeling onmiskenbaar in de grote bibliotheek.

Niet alleen maar een krant

Astrid loopt de trap op om naar de begane grond te komen, haar zwarte vest wappert achter haar aan. Achter de koffiecorner staat een collega die ze begroet. Terwijl ze vertelt over de werk- en leesplekken, kijkt ze naar de menukaart. “Ziet er mooi uit, die nieuwe menukaart”, zegt ze lachend tegen haar collega. Vroeger kon je een krant lezen, maar sinds een paar jaar kan je niet alleen koffie halen, maar ook andere hapjes en drankjes. Astrid loopt door naar de reserveringen. In de feloranje muur zit een boekenkast. Van a tot z staan de boeken op een rijtje. “Omdat mensen nu alleen nog maar online kunnen reserveren staan hier extra veel boeken.”

Niet alleen leven in het nu

“Toen ik 10 jaar geleden bij de Stadkamer kwam, hadden we af en toe activiteiten, maar daar hadden we eigenlijk de ruimte niet voor.” Overal om Astrid heen zijn dingen te zien, de posters van alle activiteiten hangen aan de ene muur, een kast met een robottentoonstelling staat tegen de andere muur. 

“En dit is ons medialab”, zegt ze vol enthousiasme. Waarna ze wijst naar de één meter grote robot. “Leestaal en digitaal zijn vaardigheden voor nu, maar techniektaal is een basisvaardigheid voor de toekomst. Straks is het normaal als we een robotstofzuiger hebben, daar moeten we wel mee om kunnen gaan. Als bibliotheek doen we er alles aan om ervoor te zorgen dat mensen kunnen participeren in de maatschappij.”

Het middelpunt

Astrid kijkt om zich heen in de open ruimte, haar blik valt op één van de belangrijkste punten van de bibliotheek: het taalcafé. De plek voor laaggeletterden of mensen die moeite hebben met taal. Zoals velen weten kan je in de bibliotheek boeken lenen, maar in de afgelopen jaren heeft de bibliotheek een veel grotere maatschappelijke educatieve rol gekregen. Naast het taalcafé staat een informatiepunt voor mensen met dementie of alzheimer. In de witte kast ernaast springt er voor Astrid één boek uit. Ze pakt het boek vast: “Dit is echt de favoriet.” Het is een Jip-en-Janneke-boek. “Het brengt de dementerende mensen terug naar de herinneringen uit hun verleden.

Steeds breder

Als bibliotheek moet je blijven vernieuwen, anders komt niemand meer naar de bibliotheek. In Astrids kantoortje staat de prijs voor de beste bibliotheek van Nederland van 2018. Met een trotse blik vertelt ze dat zoveel mensen hiervoor hun handtekening hebben gezet. Het taalcafé en het medialab zijn niet de enige innovatieve projecten die Astrid en haar collega’s de afgelopen tijd hebben neergezet. Elk jaar komt er weer een project bij. Ze loopt langs een hoekje met allemaal kleine plantenstekjes. De stekjes worden nu nog verzorgd door de medewerkers, maar de bedoeling is dat de kinderen dat uiteindelijk binnen een paar maanden zelf gaan doen. De wanden zijn groen aangekleed en als je uit het raam kijkt zie je de daktuin. “We willen kinderen laten zien hoe dit allemaal werkt. Dit kan nog veel breder, over gezondheid bijvoorbeeld. Als we nog meer ruimte hebben, gaan we ook meer op die thema’s inspelen.”

De bibliotheek van de toekomst

In de tien jaar dat Astrid er werkt is de hele bibliotheek veranderd en eindelijk durft ze met een positieve blik naar de toekomst te kijken. “Ik zie de Stadkamer als bibliotheek van de toekomst. Als je echt vernieuwende bibliotheken wilt zien, moet je naar Scandinavië toe. Zij hebben daar bijvoorbeeld veel labs, dat zou ik graag nog in de Stadkamer willen doorvoeren. Maar er zijn daar bijvoorbeeld ook ruimtes om je kleding te naaien, studio’s voor muzikanten en ruimte voor start-ups. De Stadkamer is al bezig met één van deze innovatieve ideeën: het repairlab, een plek waar kapotte spullen weer gemaakt kunnen worden.

Vanaf het hoogste punt van de bibliotheek kijkt Astrid naar de bonte verzameling. Niet alleen met boeken, maar ook met innovatieve projecten als een medialab, het natuurproject en het taalcafé. Iets wat Astrid tien jaar geleden nooit had durven dromen. Het dode paard waar Astrid op dacht te solliciteren is uitgegroeid tot een renpaard, die door corona op stal stond, maar weer in de startblokken staat.

Meer lezen over de toekomst van de bibliotheek van Overijssel? Ga naar onze homepagina en volg het laatste nieuws. Niks meer missen? Volg ons dan op Facebook en Instagram. Wil jij je verhaal kwijt over jouw ervaringen met de bibliotheek? Mail dan naar Toekomstbieb@mail.com